Tăng trưởng kinh tế trì trệ tại Cuba

Tăng tưởng kinh tế Cuba trong quý I năm 2014 chỉ đạt ở mức 0,6%. Như thông lệ, mỗi năm hai kỳ, Quốc hội Cuba sẽ nhóm họp vào ngày mai 05/07/2014 sẽ bàn về tình trạng trì trệ kinh tế và có thể sẽ phải hạ chỉ tiêu tăng trưởng xuống còn 1,4% thay vì là 2,2% như chỉ tiêu đề ra năm rồi.

Nhà nước Cuba khuyến khích cho các hoạt động kinh tế tư nhân. REUTERS/Desmond Boylan

Theo giải thích của Bộ trưởng kinh tế Adel Yzquierdo, kinh tế đảo quốc trì trệ ở mức chưa từng thấy là do nhiều nguyên nhân khác nhau: nguồn thu ngoại tệ (từ xuất khẩu và ngoại tệ từ nước ngoài gởi về) không đạt như kế hoạch, điều kiện thời tiết "thất thường" và những "yếu kém" nội tại vẫn tiếp tục tác động lên nền kinh tế.

Một chuyên gia kinh tế thuộc trường Đại học Javierana de Cali Colombia khẳng định với hãng thông tấn Pháp AFP là "Cuba không đạt được những mục tiêu đề ra liên quan đến 3 yếu tố cơ bản. Thứ nhất là hệ thống tiền tệ. Thị trường tài chính Cuba song hành hai loại đồng tiền. Đồng peso nội địa và đồng peso có thể chuyển đổi với đô-la Mỹ. Sự tồn tại của hai loại đồng tiền đã làm rối loạn giá cả và mức lương tương đối, làm sai lệch các tài khoản doanh nghiệp và vô hình tạo ra những rạn nứt phi lý trong nền kinh tế.

Thứ hai là ngành nông nghiệp, ngành chiến lược mũi nhọn của nhà nước. Mỗi năm quốc đảo này nhập khẩu đến 80% lương thực với mức chi tương đương với 1,8 tỷ đô-la. Từ 5 năm nay, Cuba tiến hành cải cách trong lãnh vực này, giao 1,5 triệu ha đất trồng cho hàng trăm ngàn nông dân, nhưng sản lượng vẫn quá thấp. Bên cạnh đó, Cuba vẫn còn một triệu ha đất bỏ hoang, tương đương với 1/6 diện tích đất canh tác của đảo quốc.

Theo đánh giá của nhà kinh tế học Pavel Vidal, "nếu phát triển được, nông nghiệp có thể giúp tăng trưởng kinh tế lên theo nhờ vào nguồn ngoại tệ thu được". Một cựu Bộ trưởng Kinh tế Cuba nhìn nhận là các ngành sản xuất nông phẩm chủ đạo như đường, cà phê; ngành du lịch và ngành khai thác nickel, sản phẩm xuất khẩu hàng đầu của Cuba đều trong tình trạng đình trệ.

Cuối cùng, đầu tư vẫn chưa đạt được như kế hoạch định ra. Trong vòng năm năm, kế hoạch đầu tư chỉ hoàn thành được có 20%, do các doanh nghiệp hoạt động thiếu hiệu quả và do hệ thống kinh tế tập trung hóa - kế hoạch hóa.