Mỹ-Nga kêu gọi ngưng bắn ở vùng Thượng Karabakh

Những trận đánh đẫm máu giữa hai nước cộng hòa Nam Kavkaz là Azerbaijan và Armenia trong đêm mùng 01 và suốt ngày 02/04/2016, gây tử vong cho 30 binh sĩ đôi bên làm Nga vô cùng lo ngại chiến tranh bùng nổ như cách nay 23 năm. Tổng thống Nga Putin kêu gọi « ngưng bắn tức khắc ». Washington cũng như Liên Hiệp Châu Âu thúc giục Bakou và Erevan tránh dùng vũ lực.

Một chiếc Mi-24 của không quân Azerbaizan bị bắn rơi, được lực lượng ly khai Thượng Karabakh chụp lại ngày 02/04/2016. Nagorno Karabakh Republic Defence Ministry / AFP

Thời Liên Xô, Thượng Karabakh gồm 11.400 km vuông là một vùng cao nguyên thuộc lãnh thổ Azerbaijan, nhưng đa số dân cư là người Armenia. Qua một cuộc chiến từ 1984 đến 1994, Armenia chinh phục vùng đất này. Lệnh hưu chiến có hiệu lực từ ngày 12/05/1994 nhờ nỗ lực hòa giải của Matxcơva.

Erevan tố cáo Azerbaijan đem xe tăng tấn công trước. Ngược lại, Bakou cho rằng chỉ đáp trả hành động khiêu khích của Armenia.

Từ Tbilisi, thông tín viên Régis Gente phân tích lý do:

Theo nhìn nhận của tổng thống Armenia, ông Serge Sarkissian, đây là một “cuộc xung đột nghiêm trọng nhất kể từ khi ngưng bắn vào năm 1994”. Mỗi bên đều tuyên bố giết hàng chục binh lính thù địch. Hư thực thế nào không rõ nhưng trận đánh có chiến xa, pháo binh và máy bay tham chiến. Chính phủ Azerbaijan nhìn nhận có 12 binh sĩ tử trận và cho là đã chiếm được một phần lãnh thổ của Armenia, ít nhất là hai ngọn đồi. Phía Armenia cho biết có 18 binh sĩ tử thương và khoảng 30 bị thương.

Cường độ trận chiến gây ngạc nhiên, cho dù từ những năm gần đây, tình hình khu giới tuyến rất căng thẳng. Trong khi đó thì Bakou và Erevan chạy đua vũ trang một cách nguy hiểm, nhất là để phục vụ nhu cầu chính trị nội bộ. Washington, Matxcơva, Bruxelles, Paris cho đếnTeheran đã kêu gọi hai bên ngưng bắn.

Có thể Bakou và Erevan đã lắng nghe nhưng còn quá sớm để có thể biết rõ là chiến xa có lui về doanh trại hay chưa.

Theo thông tin mới nhất, Azerbaijan đã đơn phương loan báo ngưng bắn, nhưng với điều kiện quân Armenia phải chấm dứt "khiêu khích" và "trả lại các lãnh thổ chiếm đóng". Ngược lại phía Armenia tuyên bố có thể đối phó với mọi cuộc tấn công.