Phương Tây cố giúp Papua New Guinea để chận ảnh hưởng Trung Quốc

Hoa Kỳ và ba nước đồng minh ở Thái Bình Dương là Nhật, Úc, New Zealand hôm nay 18/11/2018 loan báo sẽ giúp Papua New Guinea bảo đảm cung cấp được hầu hết điện năng trên đảo quốc từ nay đến năm 2030, trong nỗ lực ngăn chận ảnh hưởng Trung Quốc trong khu vực.

Từ phải sang trái: Phó tổng thống Mỹ Mike Pence, các thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern, Papua New Guinea Peter O' Neill, Nhật Bản Shinzo Abe và Úc Scott Morrison, nhân buổi ký thỏa thuận về điện, ngày 18/11/2018, tại Port Moresby (PNG). REUTERS/David Gray

Tại hội nghị thượng đỉnh APEC tổ chức ở Port Moresby, các nhà lãnh đạo Mỹ và đồng minh cho biết, sẽ giúp gia tăng sản lượng điện, phục vụ cho 70% dân số Papua New Guinea thay vì 13% như hiện nay. Trong số 8 triệu dân của Papua New Guinea, có đến 4/5 sống tại vùng nông thôn, có cơ sở hạ tầng nghèo nàn.

Thông cáo của Nhà Trắng nhấn mạnh sáng kiến này nhằm « phát huy một khu vực tự do, rộng mở, thịnh vượng trên cơ sở Nhà nước pháp quyền ».

Bốn nước trên không nói rõ loại điện năng nào sẽ được cung cấp, cũng như tổng giá trị của kế hoạch, tuy nhiên theo thủ tướng New Zealand, Jacinda Arden, dự án này tốn khoảng 1,7 tỉ đô la.

Một phát ngôn viên chính phủ Úc cho Reuters biết sẽ đóng góp 25 triệu đô la Úc (18,3 triệu đô la Mỹ) trong năm đầu tiên. Úc, đồng minh trung thành của Mỹ xưa nay vẫn là nhà tài trợ lớn nhất của các đảo quốc Thái Bình Dương, nhưng gần đây Trung Quốc bám theo sát nút.

Các nguồn tin ngoại giao nói rằng phương Tây lo ngại về gánh nặng nợ nần của Papua New Guinea nói riêng và khu vực Thái Bình Dương nói chung đối với Trung Quốc, khi tại APEC, ông Tập Cận Bình ra sức quảng bá cho « Một vành đai, một con đường ».

Một ví dụ: Đảo quốc Tonga, nước vừa ký bản ghi nhớ tham gia sáng kiến trên, ban đầu nợ Trung Quốc 65 triệu đô la, nay lên đến 115 triệu đô la do lãi phát sinh và các món vay mới, chiếm 1/3 GDP của nước này.