Chính phủ Đức bị kiện vì không tôn trọng các mục tiêu bảo vệ khí hậu

Hai năm sau khi Nhà nước Pháp bị một tòa hành chính xét xử về việc không tuân thủ các cam kết cắt giảm khí gây hiệu ứng nhà kính, nay đến lượt chính phủ Đức bị kiện về việc không tôn trọng các mục tiêu khí hậu theo quy định pháp luật. Liên đoàn Đức vì Khí hậu và Bảo tồn thiên nhiên (BUND) hôm thứ Ba 24/01/2023 ra thông cáo cho biết đã gửi đơn khiếu kiện chính phủ Đức.

Các nhà hoạt động bảo vệ khí hậu ở Stuttgart, miền nam Đức, ngày 08/04/2021. AFP - THOMAS KIENZLE

Theo AFP, tòa hành chính Berlin - Brandeburg của Đức cũng khẳng định đã nhận được khiếu kiện của Liên đoàn Khí hậu và Bảo tồn thiên nhiên, nhưng chưa cho biết lịch trình xét xử.

Trong thông cáo, Olaf Bandt, chủ tịch BUND giải thích là Liên đoàn Khí hậu và Bảo tồn thiên nhiên không thể tiếp tục khoanh tay đứng nhìn một số thành phần của chính phủ liên bang Đức lơ là những mục tiêu bảo vệ khí hậu mà họ đã đề ra. Nhiều bộ trưởng trong chính phủ liên minh của thủ tướng Olaf Scholz bị tố cáo thiếu vắng hành động khẩn cấp để làm giảm việc phát thải khí cac-bon gây hiệu ứng nhà kính, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông.

Từ Berlin, thông tín viên Nathalie Versieux ngày 24/01 cho biết thêm chi tiết :

« Thêm một lần nữa, vào năm 2022, Đức lại không tôn trọng các mục tiêu khí hậu mà nước này từng ấn định hồi năm 2021 nhằm đạt được mức trung hòa cac-bon vào năm 2045. Mức phát thải cac-bon vượt quá mức, theo tính toán của từng bộ, đặc biệt cao trong lĩnh vực giao thông và xây dựng. Tuy nhiên, hiệp hội BUND tố cáo các bộ có liên quan vẫn mặc kệ, khoanh tay đứng nhìn, thay vì triển khai trong thời hạn dưới 3 tháng, một chương trình ứng phó khẩn cấp theo quy định của luật khí hậu.

Về giao thông, chẳng hạn, lẽ ra có thể giới hạn tốc độ chạy xe tối đa là 130km/h trên đường cao tốc, theo như yêu cầu của đảng Xanh, nhưng vị bộ trưởng thuộc đảng Tự Do lại từ chối thẳng thừng một biện pháp như vậy. Đây là chủ đề nổi bật trong chương trình nghị sự của một cuộc họp quan trọng của chính phủ liên minh vào thứ Năm 26/01 ».

Franziska Hess, luật sư của Liên hiệp giải thích giờ không phải lúc « chính phủ liên bang quyết định có triển khai hay không một chương trình khẩn cấp để hạn chế lượng khí thải thường niên, bởi họ có nghĩa vụ làm điều đó và chúng tôi đang tìm cách buộc họ tuân thủ điều bắt buộc này ». Đây không phải lần đầu tiên chính phủ Đức bị giới bảo vệ khí hậu sinh thái nhắm tới. Hồi năm 2021, Tòa Bảo Hiến đã ra phán quyết ủng hộ các hiệp hội sinh thái, khẳng định đạo luật bảo vệ khí hậu 2019 của Đức là chưa đủ để chống biến đổi khí hậu.

Nhìn sang Pháp, vụ kiện được mệnh danh là « Vụ kiện Thế kỷ » (L'Affaire du Siècle), đã được Tòa hành chính Paris xét xử kể từ hôm 14/01/2021. « Vụ kiện Thế kỷ » khởi sự trước đó 2 năm, được 2,3 triệu người Pháp ký tên ủng hộ. Tham gia vụ kiện có đại diện của bốn tổ chức phi chính phủ : Notre Affaire à tous, Greenpeace France, Quỹ Nicolas Hulot và Oxfam France, đòi Nhà nước Pháp nhận trách nhiệm về việc không tuân thủ các cam kết cắt giảm khí gây hiệu ứng nhà kính. Theo phán quyết của Tòa hành chính Paris hồi tháng 10/2022, Nhà nước Pháp có thời hạn đến ngày 31/12/2022 để có biện pháp khắc phục việc đã phát thải quá mức 15 triệu tấn CO2 giai đoạn 2015-2018. Theo các tổ chức phi chính phủ tham gia « Vụ kiện Thế kỷ », yêu cầu này vẫn chưa được đáp ứng và bước tiếp theo sẽ là buộc Nhà nước Pháp nộp tiền phạt.

Chảy máu nguồn lực y tế từ nước nghèo sang nước giàu

Trong những năm gần đây, nhất là từ sau đại dịch Covid-19 khiến hệ thống y tế ngày càng bộc lộ sự quá tải, chính quyền nhiều nước phát triển đã hướng tới việc tuyển dụng nhiều y, bác sĩ, nhân viên chăm sóc sức khỏe từ nước ngoài và có chính sách tạo điều kiện cho họ có giấy tờ định cư lâu dài.

Theo AFP, liên hiệp của giới y tá quốc tế, có tên gọi là Hội đồng y tá quốc tế (ICN), trụ sở tại Genève, Thụy Sỹ, được thành lập năm 1899, gồm 130 hiệp hội y tá quốc gia đại diện cho 28 triệu y tá trên toàn thế giới. Theo tổ chức này, 7-8 nước giàu, trong đó có Anh - Mỹ - Canada, phải chịu trách nhiệm về 80% tình trạng di dân quốc tế trong giới y tá, nhân viên chăm sóc y tế.

Lấy ví dụ về nước Anh, cách nay vài tháng Luân Đôn đã ký thỏa thuận với chính phủ Nepal để tuyển dụng y tá, nhằm bù đắp cho những thiếu hụt trong nước, dù chính Nepal cũng đang khan hiếm nhân lực chăm sóc y tế. Trong khi tỉ lệ tại Anh là 80 y tá/10.000 dân thì con số này tại Nepal chỉ là 20. Thỏa thuận Anh - Nepal không phải trường hợp cá biệt.

Trong cuộc họp báo do hiệp hội các thông tín viên của Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Genève, tổng giám đốc ICN, Howard Catton, hôm thứ Hai 23/01 còn cho biết nước Anh cũng đang thương lượng với Ghana để hướng tới thỏa thuận, theo đó, Luân Đôn chi cho chính quyền Accra 1.000 bảng (1.140 euro) khi Anh tuyển dụng 1 y tá từ Ghana. Số tiền này, theo tổng giám đốc ICN, không đáng là bao so với chi phí thực để đào tạo được một y tá, và cũng không thể bù đắp được những mất mát cho hệ thống y tế Ghana.

Theo tổ chức này, các nước giàu cần ngưng những chiến dịch ồ ạt tuyển dụng nhân viên chăm sóc y tế với giá rẻ từ các nước, chủ yếu là các nước kém phát triển ở châu Á và châu Phi, để tránh đẩy hệ thống y tế của các nước nghèo, vốn dĩ đã rất yếu kém, vào cảnh ngày càng quá tải, tước đi cơ hội được chăm sóc y tế của người dân, nhất là vì các y tá rời khỏi đất nước lại là những y tá chuyên khoa, có kinh nghiệm.

Trên đài RFI Pháp ngữ ngày 24/01, bà Pamela Cipriano, chủ tịch Hội đồng Y tá Quốc tế, giải thích thêm :

« Trên thế giới, số y tá làm việc tại các bệnh viện đã giảm 20% do đại dịch Covid-19. Họ chuyển nghề, rời khỏi bệnh viện. Để thay thế họ, nhiều nước đã chuyển sang tuyển dụng y tá từ nước ngoài. Hoa Kỳ đã làm điều đó từ trước đại dịch, các nước Bắc Âu cũng vậy, chẳng hạn Phần Lan. Anh Quốc cũng tương tự. Họ tích cực tuyển dụng các y tá từ châu Phi, nhất là Ghana, Botswana, Nigeria và các nước vùng Caribê. Các y tá này lại thường là những người có kinh nghiệm. Thế nhưng, chính các nước này cũng có nhu cầu rất cao về nguồn nhân lực có tay nghề như vậy. Việc tuyển dụng y tá, đưa họ ra khỏi hệ thống chăm sóc sức khỏe của các quốc gia này càng làm suy yếu các nước này hơn. »

Chủ tịch Pamela Cipriano kêu gọi các nước tuyển dụng y tá tôn trọng nguyên tắc « đạo đức », tự huy động lực lượng trong nước, bảo đảm « tự cung tự cấp » về nhân lực y tế, bởi y tế là « một vấn đề của toàn thế giới ».

Indonesia : Bali ngóng chờ du khách Trung Quốc

Đảo Bali, thiên đường nghỉ dưỡng nổi tiếng ở Indonesia, sau 3 năm vắng bóng du khách Trung Quốc, tuần này đã đón những chuyến bay thẳng đầu tiên từ Trung Hoa lục địa. Trước khi nổ ra đại dịch Covid-19, trong năm 2019, có khoảng 2 triệu khách Trung Quốc đến Indonesia.

Từ Kuala Lumpur, thông tín viên Juliette Pietraszewski hôm 27/01 giải thích :

« Hiện tại, du khách từ Trung Quốc vẫn còn chưa đến Bali nhiều và các chuyến bay trực tiếp cũng chỉ là rất ít nếu so với thời trước khủng hoảng Covid. Năm 2022, Indonesia đã có một sự khởi sắc về du lịch, nhờ sự trở lại của du khách châu Âu, Ấn Độ và Úc. Thế nhưng, vẫn còn thiếu du khách đến từ Trung Quốc do các quy định hạn chế của Bắc Kinh. Ở Bali, trước khi xảy ra dịch Covid-19, nhóm du khách Trung Quốc giữ vai trò quan trọng nhất. Du lịch chiếm đến 80% kinh tế của đảo Bali.

Nhưng khách Trung Quốc sẽ chỉ trở lại Bali dần dần từng bước một, chứ không dồn dập. Guillaume Linton, giám đốc điều hành của công ty lữ hành Asia Voyage, giải thích là có nhiều lý do : « Đây là nguồn thu chính cho kinh tế của Bali. Trước mắt, chúng tôi biết rằng đây là những du khách đi du lịch trong điều kiện rất nghiêm ngặt với một kiểu hệ thống khép kín, với các đại lý tại chỗ nói tiếng Hoa. Các chủ khách sạn phải điều chỉnh hoàn toàn dịch vụ. Và điều này cũng có nghĩa là cần thêm khá nhiều thời gian để khởi động lại một chút. Tôi nghĩ là cần vài tháng để có thể thích nghi và phục vụ trở lại nhóm khách hàng này ».

Indonesia tỏ ra thận trọng và chỉ đề ra chỉ tiêu đón 255.000 khách du lịch từ Trung Quốc trong năm nay. »

Tù nhân hết hạn hợp đồng chiến đấu ở Ukraina về nước, thêm cơ hội cho Wagner được hợp thức hóa

Ngày 20/01, Mỹ xếp công ty bán quân sự Wagner của Nga vào danh sách các tổ chức tội phạm quốc tế. Trước báo giới, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng, John Kirby, nhấn mạnh : « Wagner là một tổ chức tội phạm thực hiện nhiều hành vi tàn bạo và vi phạm nhân quyền » và khẳng định Washington sẽ sớm áp dụng các biện pháp trừng phạt khác nhắm vào công ty lính đánh thuê Wagner. Theo phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, trong số 50.000 người của Wagner hiện giờ hoạt động tại Ukraina, có tới 40.000 lính là những người đã bị kết án tại Nga.

Trong khi đó, ngay tại nước Nga, những tù nhân Nga đã kết thúc hợp đồng chiến đấu cho Wagner tại chiến trường Ukraina đang dần hồi hương. Trở về Nga, họ được ân xá, được truyền thông nói đến. Và chính những điều này lại càng tạo cơ hội cho Evgueni Prigojine, ông chủ của Wagner, đẩy nhanh chương trình hợp thức hóa công ty lính đánh thuê.

Từ Matxcơva, thông tín viên Anissa El Jabri ngày 25/01 gửi về bài tường trình :

« Đổ máu thì xứng đáng được tha thứ : Cách mà những tù nhân từng được tuyển vào Wagner trở thành anh hùng trong chiến dịch đặc biệt ». Đây là tựa một bài viết trên báo Komsomolskaya Pravda hôm thứ Tư 25/01. Nhật báo Nga Komsomolskaya Pravda đã đăng các bài phỏng vấn đầu tiên một số cựu tù nhân lúc họ trở về sau khi hết hạn hợp đồng. Để mô tả sự lựa chọn của một người từng bị kết án vì tội sản xuất và bán dược chất kích thích hoặc ức chế thần kinh gây nên tình trạng ảo giác, báo Komsomolskaya Pravda viết « 180 ngày trong một cỗ máy xay thịt để khỏi ở tù 12 năm ».

Trong khi đó, Evgueni Prigojine, vẫn tiếp tục ngợi ca các chiến binh của Wagner và chiến lược tuyển dụng của ông ta. Trên tài khoản mạng Telegram của Evgueni Prigojine, có đăng một đoạn ghi âm trong đó một sĩ quan chỉ huy của Wagner ca ngợi một cựu tù nhân từng bị kết án vì đã giết hại 4 người (2 em nhỏ và cha mẹ các em) bằng Kalachnikov và rìu.

Sĩ quan này nói : « Hồi tháng 07 vừa qua, một người đàn ông lực lưỡng, khoảng 60 tuổi, đã đến trung đội của tôi. Tôi đã điều ông ấy chuyển đạn dược đến một tiểu đội quân sự. Vài ngày sau đó, ông ấy gia nhập một tiểu đội tấn công, và trong cuộc tấn công đầu tiên, ông ấy là người đầu tiên lao vào một vị trí quan trọng. Rồi ông ấy tập hợp một nhóm 3 người từng sống cảnh tuyệt vọng như ông ấy, mà chúng tôi gọi vui là những tay trộm già. Họ đã nhẹ nhàng bò trườn trong đêm tối. Họ đã gieo rắc nỗi sợ hãi cho người Ukraina. Một người như ông ấy đáng giá bằng nhiều người khác. Ông ấy quả là tuyệt ».

Đối với những ai kỹ tính hơn, thì cũng nên chú ý, bởi những cựu binh của Wagner trong tương lai cũng có thể bị phạt tới 15 năm tù giam theo luật định nếu làm mất uy tín của quân đội. Hạ Viện Nga đang xem xét vấn đề này ».