Việt Nam và Pháp tranh quyền mua xe kéo của mẹ Vua Thành Thái

Chiếc xe kéo của Hoàng hậu Từ Minh nhà Nguyễn, được bán đấu giá hôm qua, 13/06/2014, tại Cheverny, Pháp, trở thành đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam và Pháp. Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp muốn mua xe với giá 55.800 euro, trong khi đó Bảo tàng Guimet, bảo tàng nghệ thuật châu Á Paris, muốn giành được quyền mua trước. Các chủ nhân chiếc xe kéo có nguyện vọng dụng vật của hoàng gia nhà Nguyễn được trở về Huế.

Chiếc xe kéo của Hoàng hậu Từ Minh, mẹ Vua Thành Thái - DR

Chiếc xe kéo, làm từ gỗ Bắc Kỳ, sơn màu đen và khảm trai với các họa tiết hoa lá và phong cảnh, được Hoàng đế Việt Nam Thành Thái (187-1954) tặng cho mẹ, Thái hậu Từ Minh, để đi dạo trong vườn thượng uyển. 

Năm 1907, đồ vật này đã thuộc về ông Prosper Jourdan, chỉ huy đội cận vệ của Vua Thành Thái, sau khi nhà vua bị phế truất và bị lưu đày. 

Bốn người cháu của ông Jourdan đã quyết định chia tay với chiếc xe kéo của Thái hậu Việt Nam, cũng như một chiếc giường của hoàng gia. Chiếc giường được một đại diện của hoàng tộc Việt Nam mua lại với giá 124.000 euro. Việc bán đấu giá được ủy thác cho công ty môi giới Rouillac ở thành phố Tours. 

Ngay sau khi đại diện của Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp trả giá cao nhất và giành được quyền mua chiếc xe kéo, bà Katia Mollet, phụ trách trưng bày của Bảo tàng Guimet tuyên bố Nhà nước Pháp sẽ đề nghị mua lại chiếc xe theo nguyên tắc quyền ưu tiên mua. 

Trả lời AFP, ông Michel Jourdan tuyên bố « phiền lòng » về quyết định của Nhà nước Pháp, vì cho rằng quyết định giành quyền ưu tiên mua là « không chuẩn về mặt ngoại giao ». Theo ông Michel Jourdan, các hậu duệ của người phụ trách đội thị vệ người bản xứ của vua Việt Nam cho rằng tài sản này nên được trở về Huế, để được trưng bày tại hoàng cung Huế. 

« Trong thời hạn 15 ngày, Nhà nước Pháp phải khẳng định có hưởng quyền ưu tiên mua trước hay không », bà Aymeric Rouillac, người phụ trách bán đấu giá, nói với AFP, ngầm ý rằng trong vòng hai tuần, phía Hà Nội phải có các áp lực đủ mạnh khiến Paris thay đổi quyết định. 

Hôm qua, trong cuộc bán đấu giá này, một chiếc lư hương thời Càn Long, bằng đồng mạ vàng, đã được khách hàng Trung Quốc mua lại với giá 310.000 euro. Một phiên bản của bức tranh khắc gỗ nổi tiếng « Sóng lớn Kanagawa » của danh họa Nhật Hokusai (1760-1849) đã được bán với giá 136.000 euro.