Ai Cập: Ông Morsi tuyên thệ nhậm chức tổng thống

Sáng nay 30/06/2012, ông Mohamed Morsi, thuộc tổ chức Huynh đệ Hồi giáo, người mới đắc cử tổng thống Ai Cập, tuyên thệ nhậm chức trước Tòa Bảo Hiến. Nhưng hôm qua, tại quảng trường Tahrir, thủ đô Cairo, ông Morsi đã phát biểu trước hàng chục nghìn người và có thể coi đây là một lễ tuyên thệ mang tính biểu tượng.

Tổng thống đắc cử Mohamed Morsi phát biểu tại quảng trường Tahrir, Cairo, ngày 29/06/2012 REUTERS

Trong bài diễn văn đọc tại quảng trường Tahrir, ông Morsi khẳng định Ai Cập là « một nhà nước dân sự hiện đại » và hứa trả tự do cho các tù nhân bị tòa quân sự kết án. Buổi tuyên thệ mang tính tượng trưng của ông Mohamed Morsi tại quảng trường Tahrir được coi như một biểu hiện thách thức giới quân sự vẫn đang nắm giữ nhiều quyền lực.

Thông tín viên Alexandre Buccianti tường trình từ Cairo:

« Chính các vị là nguồn gốc của quyền lực và tính hợp pháp, vượt lên trên mọi quyền lực và định chế khác. Đây là tuyên bố của ông Mohamed Morsi, người mới trúng cử tổng thống, trước đám đông có mặt tại quảng trường Tahrir, trước lễ tuyên thệ nhậm chức chính thức vào hôm nay ở Tòa Bảo Hiến.

Trước sự hưởng ứng của đông đảo dân chúng trên quảng trường, tổng thống mới đắc cử khẳng định, ông sẽ kiên quyết loại trừ ‘‘mọi mưu toan tước đoạt quyền lực của nhân dân và của các đại biểu dân cử’’ hay ‘‘các đặc quyền của tổng thống’’. Câu nói này ngầm nhắc đến việc Tòa án Tối cao giải tán Quốc hội và việc sửa đổi Hiến pháp khiến Hội đồng quân sự trở thành người lập pháp và người đứng đầu quân đội trở thành tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang.

Tuy nhiên, ông Mohamed Morsi cũng tuyên bố tôn trọng luật pháp và các quyết định của tư pháp, và nhấn mạnh ‘‘Ai Cập là một nhà nước dân sự hiện đại’’. Ông cam kết sẽ tiếp tục theo đuổi tiến trình cách mạng. Nhưng theo ông, đây là một cuộc cách mạng ‘‘không làm cho sản xuất hay giao thông đình trệ, hoặc xâm phạm đến sở hữu tư nhân hay công cộng’’.

Cuối cùng tổng thống tân cử hứa hẹn nỗ lực hành động để trả tự do cho tất cả những tù dân sự bị tòa án quân sự kết án ».

Đánh bại ứng cử viên Ahmad Chafiq, nguyên thủ tướng cuối cùng của chế độ Mubarack, tân tổng thống Mohamed Morsi là người Hồi giáo đầu tiên đảm nhiệm chức vụ đứng đầu nhà nước Ai Cập và cũng là tổng thống đầu tiên không xuất thân từ quân đội.

Tân tổng thống Ai Cập xuất thân từ phong trào Huynh đệ Hồi giáo, buộc phải chia sẻ quyền lực với giới tướng lãnh thuộc Hội đồng Quân sự tối cao. Giữa tháng 6, giới quân sự đã tuyên bố hủy bỏ kết quả bầu cử Quốc hội trong đó đa số là các nghị sĩ thuộc phong trào Hồi giáo.

Bản thân thủ tục tuyên thệ nhậm chức tổng thống đã trở thành vấn đề bất đồng giữa ông Mohamed Morsi và giới quân sự. Theo phong trào Huynh đệ Hồi giáo, tân tổng thống phải tuyên thệ trước Quốc hội, vì theo họ, Quốc hội vẫn tồn tại, trong khi đó giới tướng lãnh thì buộc tổng thống phải tuyên thệ trước Tòa Bảo Hiến. Cuối cùng, ông Mohamed Morsi chấp nhận thực hiện nghi thức này theo đòi hỏi của giới quân sự.

Hôm qua, trước khi tới phát biểu tại quảng trường Tahrir, ông Mohamed Morsi đã tới cầu nguyện tại đại giáo đường Al-Azhar. Tại đây, giáo sĩ kiêm Bộ trưởng Bộ quản lý các tài sản tôn giáo trong chính phủ mãn nhiệm, có lời kêu gọi từ bỏ « mọi phân biệt đối xử giữa các nhóm, các cá nhân hay các cộng đồng ».

Theo AFP, từ vài ngày qua, tân tổng thống Ai Cập đã bắt đầu chuẩn bị thành lập một « chính phủ liên hiệp » rộng rãi, để mở rộng khả năng hành động của mình trước áp lực của giới quân sự. Mohamed Morsi cũng để ngỏ thông tin cho thấy ông có thể lựa chọn một thủ tướng không thuộc phe phái nào.