Nhật Bản và Trung Quốc họp về an ninh lần đầu tiên sau 4 năm

Hôm nay, 22/02/2023, lần đầu tiên sau bốn năm, Trung Quốc và Nhật Bản có cuộc họp về an ninh tại Tokyo. Những chủ đề như Nhật Bản tăng cường sức mạnh quân sự, khinh khí cầu dọ thám của Trung Quốc và tranh chấp lãnh thổ đã được các lãnh đạo ngoại giao cao cấp hai nước đề cập đến. 

Phái đoàn Nhật (P) hội đàm với phái đoàn Trung Quốc tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 22/02/2023. AP - Shuji Kajiyama

Phát biểu trước phiên họp, thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc Tôn Vệ Đông (Sun Weidong) và người đồng cấp Nhật Bản Shigeo Yamada, đều nhìn nhận mối quan hệ hai nước đang đứng trước thách thức an ninh quốc tế có những thay đổi lớn, « sự quay trở lại của chủ nghĩa đơn phương, chủ nghĩa bảo hộ và tâm lý Chiến Tranh Lạnh », theo như phía Trung Quốc.  

Theo Reuters, cuộc họp diễn ra lần này là nhằm giảm bớt căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn thứ hai và thứ ba trên thế giới. Tokyo lo ngại Bắc Kinh sẽ sử dụng vũ lực để kiểm soát Đài Loan sau cuộc tấn công của Nga nhắm vào Ukraina, gây ra một cuộc xung đột có nguy cơ lôi kéo Nhật Bản và phá vỡ nền thương mại toàn cầu. 

Nhằm đối phó với khả năng Bắc Kinh sử dụng vũ lực, Tokyo hồi tháng 12/2022 thông báo tăng gấp đôi chi tiêu quân sự trong vòng năm năm, lên đến 320 tỷ đô la (2% của GDP). Tuy nhiên, mức tăng này của Nhật Bản vẫn chưa thể bì kịp với đà tăng đều đặn của Trung Quốc lên đến 7,1% (2022), cao gấp bốn lần so với của Nhật Bản. 

Ngoài ra, Tokyo có kế hoạch mua tên lửa tầm xa có thể tấn công đến Hoa Lục và tích trữ nhiều loại vũ khí khác mà Nhật Bản có thể cần đến để đối phó với một cuộc xung đột tiềm tàng.  

Thứ trưởng Ngoại Giao Nhật Bản Shigeo Yamada, cũng đề cập đến vấn đề tranh chấp quần đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, việc Bắc Kinh tập trận chung với Nga và mối hoài nghi khinh khí cầu dọ thám của Trung Quốc đã 3 lần bay qua không phận Nhật Bản từ năm 2019. 

Kết thúc phiên họp, bộ Ngoại Giao Nhật Bản trong thông cáo đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan. Hai bên Nhật-Trung nhất trí cố gắng thiết lập đường dây nóng liên lạc trực tiếp có thể là « vào mùa xuân » này và tăng cường đối thoại giữa các quan chức an ninh cao cấp của hai nước. 

Hãng tin Anh nhắc lại, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản, chiếm đến 1/5 kim ngạch xuất khẩu và gần 1/4 kim ngạch nhập khẩu của Tokyo. Và nhất là, Trung Quốc còn là cơ sở sản xuất chính cho nhiều doanh nghiệp Nhật Bản.