Afghanistan : Biden quyết giữ hạn chót rút quân bất chấp sức ép của EU và G7

Tổng thống Mỹ Joe Biden tái khẳng định ngày 31/08/2021 là hạn chót để rút hết lực lượng khỏi Afghanistan. Trong cuộc họp thượng đỉnh trực tuyến của nhóm G7 ngày 24/08, ông Joe Biden liên tục khẳng định kết thúc « nhiệm vụ sơ tán người dân từ giờ đến ngày 31/08 một cách hiệu quả và an toàn nhất có thể », bất chấp những lời kêu gọi của Liên Hiệp Châu Âu và G7, muốn Hoa Kỳ kéo dài sự hiện diện quân sự ở Kabul đến sau ngày 31/08.

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu về tình hình Afghanistan, tại Nhà Trắng, Washington, ngày 24/08/2021. REUTERS - LEAH MILLIS

Thông tín viên RFI Loubna Anaki tại New York tường trình :

« Sau cuộc họp với các nước thành viên G7, ông Joe Biden đã hoãn cuộc họp báo hơn 5 tiếng so với dự kiến. Đây có lẽ là dấu hiệu của tất cả các cuộc đàm phán diễn ra trong ngày, vì tổng thống Mỹ đã nói chuyện với nhiều lãnh đạo của Liên Hiệp Quốc, NATO và Liên Hiệp Châu Âu. Và có thể nói là ông Joe Biden xuất hiện trước báo giới với vẻ mệt mỏi.

Về cơ bản, ông không thay đổi lập trường. Dù bị gây sức ép trong những ngày qua về việc kéo dài hạn chót 31/08 để sơ tán hết những người phải rời khỏi Afghanistan, tổng thống Mỹ vẫn kiên quyết : Chúng ta đang theo đúng tiến độ để kết thúc trước ngày 31/08.

Ông nhấn mạnh rằng thời gian càng trôi, nguy cơ tấn công nhắm vào các lực lượng phương Tây càng lớn. Tuy nhiên, ông cũng giải thích là đã yêu cầu bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ chuẩn bị một kế hoạch trong trường hợp hạn chót cần được triển hạn.

Nguyên thủ quốc gia Mỹ cũng cam đoan là nhận được sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo mà ông nói chuyện tối 24/08 về các cuộc di tản hoặc về thái độ cần thể hiện đối với phe Taliban, cũng như tính chính đáng của chính phủ Taliban. Ông Joe Biden giải thích : Chúng tôi sẽ có một chính sách chung và chúng tôi sẽ đánh giá lực lượng Taliban qua hành động của họ ».

Phương Tây chạy đua với thời gian 

Phe Taliban liên tục nhắc là « kiên quyết » phản đối mọi triển hạn sơ tán sau hạn chót 31/08 và coi đó là « lằn ranh đỏ ». Trong một cuộc họp báo hôm qua, Zabihullah Mujahid, người phát ngôn của Taliban, lên án Hoa Kỳ và các đồng minh « vơ vét » nguồn nhân lực của đất nước, thường là những người Afghanistan có trình độ cao.

Từ ngày 14/08, đã có hơn 70.000 người được sơ tán khỏi Afghanistan. Hoa Kỳ đã đưa « hơn 4.000 công dân Mỹ và gia đình họ » hồi hương, trong tổng số 48.000 người được Mỹ di tản. Một quan chức bộ Ngoại Giao cho biết vẫn tiếp tục xác định những người Mỹ còn ở lại Afghanistan « để tạo điều kiện cho họ về nước ». Con số này sẽ còn tăng lên trong những ngày tới.

Phía Pháp cũng sẽ ngừng các chuyến bay di tản trước cuối tuần này do Mỹ duy trì hạn chót 31/08. Theo Reuters, khoảng 100 người Pháp và hơn 2.000 người Afghanistan đã được Pháp sơ tán từ ngày 15/08, thông qua căn cứ quân sự ở Abou Dhabi. Tối 23/08, Ireland cũng điều một nhóm quân đến Afghanistan để hồi hương khoảng 30 công dân và 230 người tị nạn Afghanistan mà Dublin tiếp nhận.

Matxcơva cũng lập cầu không vận đầu tiên để di tản khỏi Afghanistan hơn 500 công dân của Nga và của các nước thành viên Tổ Chức An Ninh Tập Thể (Belarus, Kirghistan, Taddjikistan, Uzebekistan). Thông cáo của bộ Quốc Phòng Nga ngày 25/08 cho biết 4 máy bay vận tải quân sự đã đến thành phố Ulyanovsk. Tuy nhiên, cơ quan đại diện ngoại giao của Nga vẫn được duy trì ở Kabul.