Ngoại trưởng Nga công du Nam Phi để thắt chặt quan hệ

Bị cô lập với một bộ phận thế giới do cuộc xâm lăng Ukraina, chính quyền Nga gia tăng chiến dịch gây ảnh hưởng tại châu Phi. Hôm qua, 23/01/2023, ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov đến Pretoria, thủ đô Nam Phi.

Ảnh do bộ Ngoại Giao Nga cung cấp: Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa (P) và ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong cuộc gặp tại Pretoria, Nam Phi, ngày 23/01/2023. © Russian Foreign Ministry Press Service via AP

Chính quyền Nam Phi không những từ chối lên án cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, mà còn chủ trương siết chặt quan hệ với Matxcơva. AFP ghi nhận quan hệ Nam Phi – Nga có một bước tiến triển mới : lần đầu tiên Nam Phi khẳng định là quốc gia ‘‘bạn hữu’’ của Nga trong cuộc hội kiến giữa ngoại trưởng hai nước hôm qua. Thái độ nghiêng hẳn về Nga của chính quyền Pretoria bị cộng đồng gốc Ukraina tại Nam Phi lên án.

Thông tín viên Romain Chanson tường trình từ Johannesburg :

Sau gần một năm kể từ đầu cuộc chiến ở Ukraina, Nam Phi vẫn không thay đổi lập trường ban đầu. Pretoria tiếp tục tự coi là ‘‘trung lập’’ và từ chối nói về một cuộc xâm lược của Nga. Đây là điều khiến ngoại trưởng Nga hài lòng. Ông Sergei Lavrov nói: ‘‘Tôi muốn hoan nghênh Nam Phi vì lập trường mang tính nguyên tắc này, tôi tôn trọng thái độ cởi mở và cách tiếp cận có trách nhiệm của họ’’. 

Đối với cộng đồng người gốc Ukraina ở Nam Phi, sự công nhận này nói lên rất nhiều điều về quan điểm thực sự của Pretoria đối với xung đột. Một nhóm nhỏ do bà Anastasia Korpeso dẫn đầu đã biểu tình phản đối cuộc đón tiếp ngoại trưởng Nga. Bà nói: ‘‘Cuộc chiến càng lún sâu, chúng tôi càng phẫn nộ với chính phủ Nam Phi. Chúng tôi buộc phải lên án.’’

Sự việc gây phẫn nộ mới nhất là việc tổ chức các cuộc diễn tập quân sự chung với Nga (dự kiến diễn ra từ 17 đến 27/02, với sự tham gia của Trung Quốc). Đại sứ quán Hoa Kỳ đã chỉ trích những hành động này. Nhưng không ai có quyền lên lớp dạy dỗ Nam Phi , theo ngoại trưởng Nam Phi Naledi Pandor. Ông tuyên bố: ‘‘Khi các nước khác tiến hành tập trận, thì mọi thứ đều được coi là ổn, nhưng nếu không may bạn là một quốc gia đang phát triển hoặc một nước châu Phi, thì bạn không được làm điều đó. Có thể gọi đó là những hành động lạm dụng trong quan hệ quốc tế’’.

Chính quyền Pretoria không chấp nhận bình luận của nước ngoài về mối quan hệ với Matxcơva. Quan hệ song phương Nam Phi – Nga đang phát triển. Một số cuộc gặp giữa hai nước đã được lên kế hoạch trong năm 2023.