Nam Phi tổ chức thượng đỉnh BRICS, bất chấp lệnh của Tòa CPI truy nã tổng thống Nga

Chính quyền Nam Phi cho biết sẽ tổ chức thượng đỉnh nhóm BRICS vào tháng 08/2023, và mời nguyên thủ các nước thành viên tới dự, bất chấp việc tổng thống Nga ông Putin đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế (CPI) truy nã.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (P) và đồng nhiệm Nam Phi Cyril Ramaphosa trong cuộc gặp với phái đoàn các nhà lãnh đạo và quan chức cấp cao châu Phi tại Saint-Petersburg, Nga, ngày 17/06/2023. AP - Evgeny Biyatov

Pretoria là chủ tịch luân phiên của BRICS, gồm năm quốc gia đang trỗi dậy (Ấn Độ, Trung Quốc, Brazil, Nga và Nam Phi). Theo AFP, trong một cuộc trả lời báo giới hôm qua, 09/07/2023, bên lề một hội nghị của đảng cầm quyền ANC, tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa khẳng định sẽ tổ chức thượng đỉnh với sự tham gia trực tiếp của các lãnh đạo khối BRICS. Thượng đỉnh dự kiến diễn ra từ ngày 22 đến 24/08 tới tại Johannesburg. Tiuy nhiên, nguyên thủ Nam Phi không nói rõ là tổng thống Nga Vladimir Putin có tham dự hay không.

Theo một số tin đồn được truyền thông Nam Phi loan tải, chính quyền Pretoria từng đề nghị chuyển địa điểm của thượng đỉnh sang Trung Quốc, để tránh sức ép phải thực hiện nghĩa vụ bắt giữ tổng thống Nga theo lệnh truy nã của CPI.

Nam Phi – quốc gia thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế, có nghĩa vụ bắt giữ ông Putin đang bị Tòa án này truy nã về tội ác chiến tranh tại Ukraina, trong trường hợp tổng thống Nga đặt chân đến lãnh thổ nước này.

Kể từ đầu cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, Nam Phi chọn lập trường hoàn toàn trung lập, không lên án Nga. Tổng thống Nam Phi nhiều lần khẳng định lập trường này cho phép Nam Phi đóng vai trò trong việc ‘‘tìm giải pháp hòa bình cho xung đột’’. Hồi tháng trước, tổng thống Cyril Ramaphosa đã tham gia đoàn các lãnh đạo châu Phi đến Ukraina và Nga. Đề xuất trung gian hòa bình của nhóm nước châu Phi bị Kiev bác bỏ, trong lúc Nga khẳng định ‘‘rất khó thực thi’’.