Gabon : Tướng đảo chính Oligui tuyên thệ làm tổng thống lâm thời

Năm ngày sau khi lật đổ tổng thống Ali Bongo, hôm nay, 04/09/2023, tướng Brice Oligui Nguema đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống lâm thời tại Gabon. Tướng đảo chính hứa thiết lập các định chế "dân chủ hơn" cho đất nước trước khi tiến hành tuyển cử tự do, mà thời điểm vẫn chưa được ấn định.

Ảnh chụp từ video được phát trên đài Gabon 24 ngày 30/08/2023: Tướng Brice Oligui Nguema , chỉ huy lực lượng Vệ binh Cộng hòa Gabon. AFP - -

Kể từ cuộc đảo chính hôm thứ Tư tuần trước, tướng Brice Oligui Nguema xuất hiện hàng ngày, vây quanh là các tướng, tá chỉ huy quân đội, hiến binh và cảnh sát. Ngoài ra, nhân vật này còn được sự ủng hộ của phe đối lập trước đây và của phần đông dân chúng. Trong các cuộc biểu tình những ngày qua tại Gabon, dân chúng đã bày tỏ lòng biết ơn của họ với việc quân đội quân đã "giải phóng họ khỏi gia tộc Bongo", đã độc quyền cai trị đất nước trong hơn 55 qua ở đất nước Trung Phi nhỏ bé này.

Thủ lĩnh mới tại Libreville tuyên bố cuộc chiến lớn của ông lúc này là chống tham nhũng và yếu kém trong lãnh đạo đất nước, nhằm « phục hồi nền kinh tế » và phân chia lại thu nhập và của cải của đất nước cho nhân dân. Hôm thứ Sáu vừa qua ông hứa sẽ tổ chức, không nói rõ khi nào, « các cuộc bầu cử tự do, minh bạch, tin cậy và bình yên ». Nhưng tất cả những việc đó sẽ chỉ được thực hiện sau khi thông qua Hiến pháp mới bằng trưng cầu dân ý.

Đến tối qua, chính quyền quân sự vẫn chưa dỡ bỏ lệnh giới nghiêm do chính phủ cũ ban hành tối hôm bầu cử tổng thống. Tuy nhiên, theo giới quan sát, cuộc sống đã trở lại gần như bình thường ngay sau ngày diễn ra đảo chính.

Tướng  Brice Oligui Nguema, người trung thành với gia tộc Bongo

Brice Oligui Nguema là một chỉ huy lính dù có sức cuốn hút. Ông đã nhanh chóng được biết đến như là một nhân vật trung thành và tận tụy với chính quyền của cựu tổng thống Omar Bongo Ondimba, cầm quyền tại Gabon suốt 41 năm, qua đời năm 2009 và là cha của tổng thống Ali Bongo vừa bị lật đổ.

Được đào tạo tại Học viện Quân sự Hoàng gia Meknes, Maroc, ông  đã theo phục vụ Omar Bongo cho đến khi ông này trút hơi thở cuối cùng tại một bệnh viện ở Barcelona, theo  AFP.

Sau khi Ali Bongo đắc cử tổng thống năm 2009, Oligui Nguema bị thất sủng, bị chuyển sang làm tùy viên quân sự tại sứ quán Gabon ở Maroc và Senegal trong 10 năm.

Trở lại vào năm 2019, với tư cách là đại tá đứng đầu lực lượng tình báo đáng gờm của  lực lượng Vệ binh Cộng hòa. Sau tháng sau, ông được thăng chức tướng, đứng đầu đội cận vệ của tổng thống và bắt đầu tự khẳng định mình là trụ cột của hệ thống an ninh ở Gabon.

Với cương vị đó, ông cũng là người đã thúc đẩy tổng thống Bongo trong nhiều chính sách nhằm  cải thiện điều kiện sống và làm việc của người dân. Ông nhanh chóng thu hút được thiện cảm, sự tôn trọng và trên hết là lòng trung thành trong quân đội.

Theo báo cáo của hiệp hội điều tra Organized Crime and Corruption Reporting Projec vào năm 2020, tướng Oligui đã tích lũy được một tài sản lớn ở Hoa Kỳ. Tại đó ông đã mua ba bất động sản vào năm 2015 và 2018 ở Maryland, với tổng giá trị hơn một triệu đô la, thanh toán hoàn toàn bằng tiền mặt.