New York hạn chế tối đa dịch vụ cho thuê nhà Airbnb

Mặc dù trong năm nay đã có nhiều cuộc tranh luận tại New York về vấn đề nhà ở, điển hình là cuộc tập hợp biểu tình hôm 12/07/2023 để phản đối các quy định kiểm soát khắt khe, nhưng cuối cùng Hội đồng thành phố New York vẫn thắt chặt các biện pháp nhằm hạn chế dịch vụ cho thuê nhà ngắn hạn trên mạng Airbnb.

Ảnh minh họa Airbnb. AFP/File

Theo báo Le Monde số đề ngày 04/10/2023, hội đồng thành phố New York đã quyết định tấn công mạnh mẽ vào nền tảng trực tuyến Airbnb cũng như các mạng dịch vụ tương tự cho thuê nhà ngắn hạn. Các mạng này bị chỉ trích, do góp phần làm cho cuộc khủng hoảng nhà ở thêm nghiêm trọng nhất là tại một thành phố lớn như New York, bao gồm các khu vực được khách du lịch yêu chuộng như Soho, Chelsea hay Upper East Side ở Manhattan cũng như hai khu phố Harlem và Brooklyn nổi tiếng nhờ các bộ phim từng được quay tại New York. Bất chấp làn sóng phản đối của giới chủ nhà muốn được tự do hoạt động kinh doanh, chính quyền New York kể từ nay đã siết chặt quy định cấm cho khách du lịch thuê các căn hộ ngắn hạn.

Các quy định nghiêm ngặt này đã tồn tại từ một tháng nay (kể từ hôm 05/09), nhưng theo báo Le Monde, tòa thị chính New York giờ đây thực sự áp dụng triệt để các quy định mới. Dĩ nhiên là đối với những ai không muốn mướn phòng khách sạn do giá phòng quá đắt, việc tìm thuê nhà ở trong vài ngày hoặc vài tuần tại thành phố New York càng trở nên khó khăn.

Nhà ở khan hiếm : Giá thuê studio lên tới 3.300 đô la/tháng

Theo Luật Đăng ký cho thuê nhà ngắn hạn (Short term rental Registration Law) còn được gọi là Luật địa phương 18 (Local law 18), các quy định mới chủ yếu nhắm vào các mạng dịch vụ như Airbnb, VRBO, HomeAway cũng như Vacasa. Theo đó, nếu muốn cho thuê chỗ ở, trước hết các chủ nhà phải đăng ký vào danh sách của Văn phòng Thực thi luật tại hội đồng thành phố New York. Như vậy việc đơn thuần mở tài khoản trên các mạng dịch vụ cho thuê nhà mà không xin phép trước Tòa thị chính, coi như là bất hợp pháp.

Chẳng những thế, các nền tảng như Airbnb, HomeAway (phiên bản gần giống với Abritel của Pháp) hoặc thậm chí hạng mục residence trên mạng Booking, trước khi đăng tin cho thuê, phải xác minh tính hợp lệ của số giấy phép đăng ký. Hàng tháng, các mạng này cũng phải nộp cho tòa thị chính các dữ liệu liên quan tới hoạt động của giới chủ nhà cũng như doanh thu từ việc cho thuê nhà.

The báo New York Times, các quy định mới chủ yếu nhằm bổ sung cho hệ thống luật hiện hành, nhưng cũng từ đó lại mang tính ràng buộc hơn nữa. Cụ thể, các mạng như Airbnb không còn được quyền cho thuê nguyên căn nhà dưới 30 ngày, ngoại trừ khi chủ nhà cũng có mặt ở trong căn hộ trong suốt thời gian lưu trú. Chủ nhà cũng chỉ được phép cho thuê tối đa là hai khách cho mỗi lần lưu trú. Nếu bị phát hiện vi phạm các quy tắc, mỗi cá nhân có nguy cơ bị phạt vạ tới 5.000 đô la (4.740 euro), nếu tái phạm mức phạt lên tới 1.500 đô la cho mỗi giao dịch trái phép.

Trả lời đài NBC New York, ông Christian Klossner, Giám đốc điều hành Văn phòng Thực thi Luật của tòa thị chính cho biết các quy định bổ sung buộc giới chủ nhà phải đăng ký giấy phép và như vậy hạn chế tối đa các dịch vụ cho thuê ngắn hạn bất hợp pháp, đồng thời bảo vệ khách du lịch tránh đi thuê những chỗ lưu trú trái phép và thiếu an toàn.

Đọc thêm : Paris và Airbnb : Cuộc chiến không hồi kết

Kết quả được thấy ngay tức khắc. Theo trang web "Inside Airbnb", chuyên thu thập và tổng hợp các dữ liệu liên quan tới hoạt động của Airbnb trên khắp thế giới, nhằm mục đích gây áp lực buộc mạng dịch vụ Airbnb có trụ sở tại San Francisco, phải minh bạch trong các hoạt động kinh doanh của họ, thì tính đến đầu tháng 09/2023 trên danh sách các nhà cho thuê ngắn hạn, số căn hộ đã giảm hơn hai phần ba, từ 22.400 xuống còn 6.800 căn hộ. Vào cuối tháng 08/2023, thành phố New York cho biết chỉ đồng ý cấp 257 giấy phép đăng ký trên tổng số 3.250 đơn yêu cầu, tức tương đương với 8%. Trước sự kiểm soát gắt gao, đa số các chủ nhà dường như không còn đáp ứng đúng các tiêu chuẩn để có thể đăng ký hoạt động.

Vậy thì tình trạng này sẽ tác động như thế nào đối với khách du lịch ? Trước mắt, đối với những du khách nào đã đặt chỗ xong và đến New York trước ngày 01/12/2023, thời gian lưu trú của họ vẫn được duy trì. Sau ngày 01/12, các hợp đồng thuê nhà ngắn hạn sẽ bị hủy và tiền thuê sẽ được hoàn trả cho khách. Dù có đi nghỉ dài hạn, tốt nhất khách vẫn được khuyên nên kiểm tra thông tin với các mạng dịch vụ cho thuê nhà, vì ngoài yếu tố thời gian lưu trú, còn có một số yếu tố khác như số khách tối đa trong mỗi căn hộ, và như vậy, một gia đình gồm 4 thành viên (vợ chồng và hai con) cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các quy định mới.

Đối mặt từ lâu với tình trạng thiếu nhà ở, thành phố New York hy vọng rằng luật bổ sung sẽ khiến cho các chủ nhà ngưng cho du khách thuê ngắn hạn và như vậy tạo cơ hội cho những căn hộ này được đưa trở lại vào các dịch vụ thuê nhà truyền thống, chủ yếu là dài hạn và dành ưu tiên cho cư dân. Về phần nền tảng Airbnb,  ông Brian Chesky, giám đốc đồng sáng lập mạng dịch vụ, đánh giá rằng các quy định mới là thiếu hợp lý, việc cấm cho thuê ngắn hạn khiến cho số chỗ lưu trú lại càng bị ít đi. Theo luật cung cầu, khách đông nhưng phòng ít, giá phòng khách sạn trước mắt lại càng tăng thêm, ít ra là từ nay cho đến 6 tháng tới.

Hạt muối bỏ bể hay tiền lệ đáng gờm ?

Dù gì đi nữa, theo báo Le Monde, tình trạng New York thiếu nhà ở là một vấn đề triền miên, hội đồng thành phố có thể quy trách nhiệm cho Airbnb nhưng tình hình lại phức tạp hơn rất nhiều. Ngay từ khi có đại dịch, giá nhà cho thuê tại New York đã tăng vọt và hiện thời rất khó thể nào tìm được một căn hộ có đầy đủ tiêu chuẩn với tiền nhà phải chăng. Theo công ty địa ốc Douglas Elliman, vào tháng 08/2023, một studio ở Manhattan (gồm một phòng duy nhất)  được thuê với giá 3.300 đô la một tháng, một căn hộ gồm một phòng khách và một phòng ngủ nhỏ tính trung bình là 4.250 đô la, còn căn hộ với 2 phòng ngủ, được cho thuê với giá trung bình 5.650 đô la/tháng. Nhìn chung, giá thuê nhà trong năm 2023 đã tăng thêm gần 6% chỉ trong 12 tháng. Còn tại khu phố Brooklyn, nơi có các ngôi nhà nhỏ nhiều tầng có sân vườn, giá trung bình đã tăng thêm10,6%, đạt tới mức 4.500 đô la mỗi tháng, do các căn hộ xinh xắn này rất được khách du lịch yêu chuộng.

Theo ông Murray Cox, người sáng lập trang mạng Inside Airbnb có chủ trương chống lại việc cho thuê nhà ngắn hạn, dĩ nhiên là tình trạng thiiếu nhà ở sẽ khó thể được giải quyết một sớm một chiều. Nhưng ông tin rằng, với thời gian, các căn hộ sẽ dần quay trở lại hệ thống cho thuê dài hạn và thành phần hưởng lợi về lâu dài, sẽ là cư dân thành phố New York, họ sống và làm việc tại chỗ nên cần có một thị trường địa ốc với giá thuê tương đối ổn định.

Một số thành phố lớn trên thế giới, chẳng hạn như Barcelona, Lisbon, Paris hay gần đây nhất là Florence (Firenze), đã bắt đầu tăng cường các biện pháp nhằm kiểm soát Airbnb chặt chẽ hơn. Tại thủ đô Pháp, người dân vẫn có thể cho thuê ngắn hạn nhà của mình (nơi cư ngụ chính) nhưng không được quá 120 ngày mỗi năm. Nhưng so với nhiều thành phố lớn khác, hội đồng thành phố Paris vẫn còn tương đối dễ dãi. Theo ông Murray Cox, New York hiện dẫn đầu trong việc chống thuê nhà ngắn hạn, do vậy đã ban hành những quy định kiểm soát nghiêm nhặt nhất trên thế giới. Cho dù doanh thu cho thuê nhà tại New York chỉ là một phần rất nhỏ so với doanh thu toàn cầu của mạng Airbnb, đó chỉ là hạt muối bỏ biển chẳng thấm tháp gì. Thế nhưng, một cách tượng trưng, luật bổ sung của New York lại có một sức công phá đáng gờm. New York có thể đã tạo ra tiền lệ, khiến cho nhiều thành phố lớn khác trên thế giới từ Roma đến Paris, noi gương làm theo.