Hội Đồng Bảo An họp khẩn về hỗn loạn ở Haiti

Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã họp kín ngày 06/03/2024 để bàn về tình hình « cấp bách » tại Haiti. Đất nước nghèo nhất vùng Caribê hiện giờ không có tổng thống, không có Quốc Hội, đang chìm trong hỗn loạn, phần lớn thủ đô Port-au-Prince nằm dưới sự kiểm soát của các băng đảng.

Một góc phố tại Port-au-Prince, Haiti, ngày 06/03/2024. REUTERS - RALPH TEDY EROL

Liên Hiệp Quốc tính đến khả năng cử lực lượng đa quốc gia, do Kenya điều phối, đến hỗ trợ cảnh sát Haiti. Theo Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Volker Türk, để giải quyết tình hình hỗn loạn hiện nay, « không có giải pháp nào khác » ngoài việc triển khai lực lượng này. Thông tín viên RFI Carrie Nooten tại New York tường trình :

Trong khi Jimmy Chérizier, biệt danh « Lò than », thủ lĩnh một băng đảng khét tiếng, cảnh báo đất nước sẽ rơi vào nội chiến và diệt chủng nếu thủ tướng Henry không từ chức, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã họp khẩn hôm 06/03.

Dự cuộc họp kín này, ba nước Jamaica, Kenya và Haiti đã trình bày những chặng tiếp theo trong việc triển khai một lực lượng đa quốc gia. Kế hoạch này đã bị tư pháp Kenya trì hoãn từ lâu và việc đóng góp tài chính vẫn chưa được đúc kết, cho dù tất cả các bên đều hiểu được tình hình cấp bách hiện nay.

Hội Đồng Bảo An không đề cập đến những khó khăn mà thủ tướng Haiti đang gặp phải. Trước hết là bế tắc về hậu cần do có rất ít quốc gia chấp nhận đón ông Ariel Henry và không một quốc gia nào định đưa ông về nước. Tiếp theo là bế tắc chính trị : Thủ lĩnh băng đảng Jimmy Chérizier, biệt danh « Lò than », đã cảnh cáo cộng đồng quốc tế không được tiếp tục ủng hộ thủ tướng Henry. CARICOM - Cộng đồng các nước vùng Caribê - dường như không muốn ủng hộ chính khách này nữa.

Hoa Kỳ khẳng định không muốn ép thủ tướng Ariel Henry từ chức, nhưng  đã chính thức yêu cầu ông « thúc đẩy tiến trình chuyển tiếp » hướng tới « bầu cử tự do và công bằng », ý muốn nói đến chấp nhận nhân nhượng vì lợi ích của người dân Haiti.

Hiện tại, thủ tướng Haiti phải tạm trú ở Porto Rico do các băng đảng ngăn cản ông về nước sau chuyến công du Kenya. Ông Henry đã được tổng thống Jovenel Moïse - người bị ám sát năm 2021 - bổ nhiệm làm thủ tướng và lẽ ra đã phải từ chức vào đầu tháng 02/2024.

Ngày 06/03, tổng thống Guyana Mohamed Irfaan Ali, nước hiện nắm chức chủ tịch luân phiên Cộng đồng các nước vùng Caribê, cho biết « dù đã họp rất nhiều lần nhưng vẫn không tìm ra được đồng thuận giữa chính phủ (Haiti) và các phe đối lập, khối tư nhân, xã hội dân sự và các tổ chức tôn giáo ».