Nước, Dầu hỏa, An ninh : Trọng tâm chuyến thăm Irak của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ

Hôm nay, 22/04/2024, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ công du Irak. Hai bên sẽ tập trung thảo luận về việc chia sẻ nguồn nước, dầu hỏa, an ninh khu vực.

Ảnh tư liệu : Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (P), tiếp thủ tướng Irak Mohammed Shia al-Sudani tại Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 21/03/2023/ 2023. AP - Burhan Ozbilici

Theo AFP, đây là chuyến công du cấp Nhà nước đầu tiên của tổng thống Recep Tayyip Erdogan đến Irak kể từ năm 2011, khi ông còn là thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ. Khoảng 20 thỏa thuận hợp tác song phương dự trù được ký kết.

Chính quyền Ankara cho biết, ưu tiên chính đối với Thổ Nhĩ Kỳ là cuộc chiến chống khủng bố, nói một cách khác là chống các chiến binh Kurdistan – Thổ Nhĩ Kỳ thuộc Đảng Lao động Kurdistan – PKK mà Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh phương Tây xếp vào diện « khủng bố ».

Từ 25 năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã thiết lập nhiều căn cứ quân sự để chống lại các hậu cứ của PKK. Bên cạnh đó, việc chia sẻ nguồn nước, hợp tác năng lượng và phát triển kinh tế cũng sẽ được thảo luận.

Tuy nhiên, theo quan sát từ thông tín viên đài RFI tại Bagdad, Marie – Charlotte Roupie, phía Irak không có cùng thứ tự ưu tiên như Thổ Nhĩ Kỳ.

« Vấn đề nước là hồ sơ ưu tiên hàng đầu của Bagdad. Trong số các nguyên nhân, mỗi năm, Irak hứng chịu tình trạng khô hạn nghiêm trọng do sự hiện diện các đập nước Thổ Nhĩ Kỳ trên thượng nguồn. Chính phủ hồ hởi thông báo rằng một thỏa thuận sẽ phải được ký kết với Thổ Nhĩ Kỳ nhưng chi tiết văn bản vẫn chưa được công bố.

Trong hồ sơ an ninh, phía Irak quan ngại về một cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ chống PKK – Đảng Lao Động Kurdistan - ở miền bắc đất nước. Theo phát ngôn chính phủ Irak, thỏa thuận, nếu được ký, rất có thể giống như văn bản đã ký với Iran, nghĩa là Irak sẽ cam kết di dời các nhóm chống đối ra xa vùng biên giới và giải trừ vũ khí họ.

Về phía Kurdistan tại Irak, họ hy vọng rằng chuyến thăm này sẽ cho phép nối lại các hoạt động xuất khẩu dầu lửa ở vùng phía bắc sang Thổ Nhĩ Kỳ, bị gián đoạn từ một năm qua.

Cuối cùng, Irak muốn tận dụng chuyến công du của tổng thống Thổ để ký một thỏa thuận bốn bên cùng với Qatar và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất để xây dựng một con đường phát triển. Trục đường sắt và đường bộ này sẽ kết nối vùng Vịnh Ả Rập – Ba Tư với Thổ Nhĩ Kỳ, đưa Irak vào bản đồ những Con Đường Tơ Lụa mới. »