Cứu trợ người tị nạn Gaza: Báo cáo LHQ khẳng định UNRWA là ‘‘không thể thay thế’’

Nhóm chuyên gia độc lập, được Liên Hiệp Quốc ủy quyền điều tra về hoạt động của cơ quan Liên Hiệp Quốc chuyên trách về người tị nạn Palestine (UNRWA), chính thức công bố kết quả thẩm định vào hôm qua, 22/04/2024. Điều tra được tiến hành sau khi Israel tố cáo UNRWA bị thao túng bởi tổ chức Hamas, thủ phạm vụ tấn công khủng bố trên đất Israel, ngày 07/10/2023, khiến 1.160 người chết. Vì nghi vấn này, từ hơn một tháng nay Mỹ và một số quốc gia khác đã đình chỉ tài trợ cho UNRWA.

Trụ sở của UNRWA tại Gaza cũng bị hư hại do các vụ tấn công, ngày 15/02/2024. © AFP

Báo cáo của nhóm chuyên gia, do cựu ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna đứng đầu, khẳng định UNRWA là ‘‘không thể thay thế’’ cho dù còn những khiếm khuyết. Theo AFP, ngay khi báo cáo được công bố, người phát ngôn của bộ Ngoại Giao Israel tuyên bố : ‘‘báo cáo Colonna đã làm ngơ trước tính chất nghiêm trọng của vấn đề’’, đồng thời nhấn mạnh là tổ chức Hamas đã thâm nhập sâu vào UNRWA, cụ thể là có đến ‘‘hơn 2.315 nhân viên của UNRWA là thành viên của Hamas hoặc tổ chức Thánh chiến Hồi giáo’’.

Về phía UNRWA, trả lời đài RFI, bà Tamara Alrifaï, giám đốc truyền thông của tổ chức này, hoan nghênh báo cáo của nhóm điều tra độc lập của Liên Hiệp Quốc, đã xác nhận UNRWA có một hệ thống nội quy ‘‘rất nghiêm ngặt để bảo đảm tính trung lập, sự liêm chính của tổ chức cũng như của các nhân viên’’. Bà Tamara Alrifaï cũng nhấn mạnh đến việc nhóm điều tra đề nghị Israel hợp tác với UNRWA, đồng thời nhắc lại là UNRWA cung cấp hàng năm cho chính quyền Israel danh sách 13.000 nhân viên của UNRWA hoạt động tại Gaza, nhưng chưa bao giờ nhận được hồi đáp. 

Báo cáo thẩm định của nhóm điều tra Liên Hiệp Quốc cũng đưa ra một số khuyến nghị để tổ chức UNRWA cải thiện ‘‘tính trung lập’’ và tăng cường thanh tra để tránh cứu trợ lọt vào tay khủng bố.

Thông tín viên Carrie Nooten tường trình từ New York :

‘‘Khoảng 50 khuyến nghị đã được đưa ra, sau 9 tuần lễ điều tra, với tổng cộng 200 cuộc phỏng vấn tại 47 quốc gia. Nhìn chung, báo cáo ghi nhận UNRWA có nhiều cơ chế để bảo đảm tính trung lập hơn so với nhiều cơ quan khác của Liên Hiệp Quốc, nhưng đồng thời cũng thừa nhận rằng các cơ chế này không phải là đã luôn luôn được thực thi, do việc thiếu nguồn tài chính hoặc đặc biệt vì tình hình an ninh.

Báo cáo của nhóm điều tra độc lập khuyến nghị UNRWA thiết lập một cơ cấu điều hành vững chắc hơn, với những người phụ trách có trách nhiệm nhiều hơn đối với các hành động của các thành viên nhóm mình, có nhiều cán bộ quản lý là phụ nữ hơn và nhiều cán bộ quốc tế hơn có mặt trên thực địa hơn.

Một mảng khuyến nghị quan trọng khác : áp dụng các thỏa thuận về tính trung lập mà các nhân viên của UNRWA phải tuân thủ trong các tương tác của họ trên các mạng xã hội, đồng thời tăng cường hệ thống những người cảnh báo, vốn đã được lập ra, cũng như tăng cường thanh tra các cơ sở để ngăn cản việc các khoản hỗ trợ người tị nạn lọt vào tay các nhóm khủng bố. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đã chấp thuận các khuyến nghị này. Lãnh đạo UNRWA, Philippe Lazzarini, có trách nhiệm thực thi các khuyến nghị nói trên’’.

UNRWA, với hơn 30.000 nhân viên, chịu trách nhiệm trợ giúp tổng cộng 5,9 triệu người Palestine tại khu vực. Theo lãnh đạo UNRWA, tổ chức này là ‘‘xương sống của các trợ giúp nhân đạo’’ tại Gaza, việc giải thể tổ chức này theo đòi hỏi của Israel, sẽ để lại nhiều hậu quả dài hạn, và trước mắt sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza.