Nhật-Trung: trao đổi ngắn bên lề thượng đỉnh Đông Á

Hôm nay (30/10), theo hãng tin Reuters, thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan và đồng nhiệm Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã kịp có một cuộc gặp không chính thức bên lề hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại Hà Nội. Người phát ngôn của đoàn Nhật Tetsuro Fukuyama cho biết, trong cuộc nói chuyện chỉ kéo dài 10 phút này, hai phía đã nhất trí tiếp tục các nỗ lực nhằm cải thiện quan hệ.

Thủ tướng Nhật Naoto Kan và đồng nhiệm TQ Ôn Gia Bảo (Reuters / Stapleton & Herman)

Cũng theo nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản, hai thủ tướng Naoto Kan và Ôn Gia Bảo đều tỏ ý tiếc vì cuộc gặp chính thức dự kiến được tổ chức ngày hôm qua, thứ sáu (29/10), đã bị hủy bỏ. Quan hệ song phương Trung-Nhật tại Hà Nội rất căng thẳng. Trung Quốc trách cứ Nhật Bản đã cố tình làm hỏng bầu không khí cần thiết cho đối thoại. Đây là lý do chính thức mà Bắc Kinh đưa ra để hủy bỏ cuộc gặp này.

Ngày hôm qua, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng lên tiếng cực lực phản đối tuyên bố của ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton về quần đảo Senkaku (Điếu Ngư theo tên gọi của Trung Quốc). Trả lời phỏng vấn của một phóng viên Nhật bản tại Hawai, ngày thứ năm (27/10), ngoại trưởng Mỹ khẳng định rõ quần đảo kể trên nằm dưới sự bảo vệ của Hiệp ước hợp tác và tương trợ an ninh Mỹ-Nhật, được ký năm 1960.

Xin nhắc lại là, căng thẳng ngoại giao Trung Nhật bùng nổ vào đầu tháng 9 với vụ chiếc tàu cá Trung Quốc bị tuần duyên Nhật bắt giữ. Trước áp lực ngày càng tăng của Bắc Kinh, Tokyo phải nhường bước với việc trả tự do cho viên thuyền trưởng. Kể từ đó, thủ tướng hai nước đã có một cuộc gặp không chính thức bên lề hội nghị thượng đỉnh Á Âu ngày 4/10 tại Bruxelles. Tuy nhiên cuộc gặp này đã không đủ để làm hòa dịu thực sự quan hệ song phương.

Khủng hoảng Trung Nhật khiến các nước Asean, vốn cũng đang có những tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh trên vùng biển Đông Nam Á phải lo ngại.