Tổng thống Philippines trực tiếp điều hợp cứu trợ nạn nhân bão Haiyan

Trước tình cảnh khốn đốn của hàng triệu nạn nhân 10 ngày sau cơn bão lịch sử Haiyan tàn phá miền trung Philippines, Tổng thống Benigno Aquino đích thân chỉ huy công tác cứu trợ. Theo giới phân tích, bên cạnh nhu cầu khẩn cấp khắc phục hậu quả thiên tai , đây cũng là cơ hội để lãnh đạo Phillipines phục hồi uy tín.

Tổng thống Philippines Benigno Aquino (P) phân phát hàng cứu trợ cho những người sống sót sau trận bão Haiyan, tại Palo, tỉnh Leyte, 18/11/2013 REUTERS/Cheryl Ravelo

Tổng thống Philippines bị công luận chỉ trích đích danh là không làm tròn trách nhiệm để cho hàng triệu công dân chịu cảnh màn trời chiếu đất suốt từ ngày 8/11, từ khi bão Haiyan tràn qua miền trung Philippines. Ngày Chủ nhật 17/11, Tổng thống Benigno Aquino thông báo ông sẽ “ đóng đô” tại chỗ cho đến khi nào “hài lòng” về các biện pháp cứu trợ nạn nhân.

Là con trai của cựu nữ Tổng thống Corazon Aquino và cố Thượng nghị sĩ Benigno Aquino Jr, bị ám sát năm 1983, Tổng thống Aquino đã đắc cử vẻ vang vào năm 2010.

Trước khi bão Haiyan đổ vào Philippines, ông Aquino đã đích thân kêu gọi dân chúng cẩn trọng. Khi bão đã đi qua, ông nhanh chóng đến tận nơi để ủy lạo nạn nhân. Trước quy mô thiệt hại khủng khiếp, Tổng thống Philippines đã gián tiếp chỉ trích các cấp chính quyền địa phương không có biện pháp giúp dân chống bão.

Lời tuyên bố này đã bị phản ứng bất lợi từ Tacloban, thành phố cảng lớn nhất trong vùng bị bão đánh sập. Theo AFP, Thị trưởng Alffred Romualdez giận dữ: “Chúng ta có quyền chỉ trích người chết và nói rằng họ chết vì thiếu chuẩn bị hay sao?”.

Nhân vật này thuộc phe của nhà cựu độc tài Marcos, đối thủ của Tổng thống Aquino, nhưng phản ứng này phản ánh sự bất bình của công luận.

Được đa số cử tri tín nhiệm qua lời cam kết diệt trừ tham nhũng nhân cuộc bầu cử 2010 với nhiệm kỳ duy nhất 6 năm, Tổng thống Aquino tiếp tục được dân chúng mến mộ. Một là nhờ kinh tế phát triển khả quan, được các cơ quan tài chính quốc tế tin cậy. Thứ đến là trong lãnh vực chính trị, Tổng thống Aquino đã thuyết phục được phe Hồi giáo võ trang ở đảo Mindanao ký hiệp ước hòa bình sau nhiều thập kỷ đấu tranh vũ trang.

Tuy nhiên, từ hai tháng nay, uy tín của ông bị sứt mẻ vì bị phe đối lập tố cáo sử dụng “mờ ám” ngân quỹ xã hội .

Cuối tháng 10, Tổng thống Aquino đã lên đài truyền hình để chứng minh ông không thâm lạm công quỹ và thề với dân là ông “không phải là kẻ cắp”.

Hơn một tuần sau, cơn bão lịch sử với vận tốc gió hơn 300 km/giờ, kéo theo những ngọn sóng dữ tràn sâu vào đất liền. Giới quan sát rất ngạc nhiên khi nghe Tổng thống Philiipines thẩm định con số thiệt hại khá thấp “2500 người chết” trong khi tổng kết tạm 10 ngày sau lên đến 4000 không kể 1600 người mất tích.

Cũng trong thời gian này, công việc cứu trợ gần như dậm chân tại chỗ. Nhiều người dân vì tuyệt vọng, đã tấn công cướp cửa hàng. Hình ảnh dân chúng kêu gào cứu trợ được truyền thông loan tải từng giờ càng làm cho công luận Philippines hoang mang.

Theo nhận định giáo sư chính trị René de Castro, đại học Manila, thì phản xạ của dân chúng chỉ trích Tổng thống thiếu trách nhiệm là chuyện dễ hiểu. Nhưng nhà phân tích này cho rằng, không một nhân vật nào khác ở vào vị trí của Tổng thống Aquino có thể đối phó hữu hiệu hơn hậu quả của cơn bão lịch sử này.

Để chứng tỏ lời nói đi đôi với việc làm, Tổng thống Aquino đã đích thân đến tận Tacloban, phân phát hàng cứu trợ tận tay một số nạn nhân.

Hôm nay, phát ngôn viên của Tổng thống cho biết, các hành động biểu tượng này là thông điệp khuyến khích dân chúng đứng dậy, đi tới xây dựng lại đời sống và luôn có sự trợ giúp của Nhà nước.

Theo nhận định của nhà phân tích chính trị Prospero de Vera, khắc phục hậu quả bão Haiyan là một “thử thách lớn ” đối với Tổng thống Aquino. Chính quyền hiện tại phải vượt lên trên khác biệt phe phái, tập trung cứu trợ nạn nhân không phân biệt đối xử khu vực thiên tai do chính trị gia thân chính phủ hay của phe đối lập quản lý.