Pháp : Kế hoạch khắc khổ gây nhiều phản ứng trái ngược

Chương trình kinh tế khắc khổ vừa được thủ tướng Pháp công bố tối qua (6/11/2011) là chủ đề được tất cả các tờ báo chính tại Pháp đưa lên trang nhất. Le Figaro ghi nhận : « [Tổng thống] Sarkozy – sáu tháng để vượt qua thách thức của chương trình thắt lưng buộc bụng ».

Thủ tướng François Fillon, vào lúc công bố kế hoạch khắc khổ mới, 7/11/2011. REUTERS/Gonzalo Fuentes

Sáu tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Pháp, đương kim tổng thống Nicolas Sarkozy thúc đẩy chính phủ đưa ra một chương trình khắc khổ lần thứ thứ hai để giảm thâm hụt ngân sách, với niềm tin rằng người Pháp sẽ công nhận khả năng điều hành đất nước của ông trong thời khủng hoảng, và điều này sẽ là một lợi thế quan trọng đối với ông trong cuộc tranh cử sang năm.

« Chương trình chống thâm hụt ngân sách : [tổng thống] Sarkozy và [thủ tướng] Fillon mạnh tay » là hàng tựa trang nhất Les Echos. Về phản ứng của thị trường đối với kế hoạch khắc khổ mới, tờ báo cho biết, mặc dù chính phủ Pháp tỏ ra cương quyết, nhưng các tuyên bố vừa được đưa ra không xóa đi được hết các lo ngại đối với mức tín nhiệm AAA của Pháp.

Theo nhiều chuyên gia tài chính, các biện pháp khắc khổ vừa được đưa ra là chưa đủ, vì dựa trên một viễn cảnh tăng trưởng cao hơn thực tế. Theo tính toán của một chuyên gia kinh tế Ngân hàng Đức – Deustch Bank, mức độ thắt lưng buộc bụng của kế hoạch này dựa trên triển vọng tăng trưởng kinh tế là 1% năm 2012, mà tỷ lệ này, theo ông, « vẫn còn lạc quan ». Trên thực tế, PIB của Pháp sẽ chỉ tăng 0,3%, trong bối cảnh khủng hoảng hiện nay của khu vực euro. Như vậy, theo dự báo của giám đốc nghiên cứu của ngân hàng Natixis Patrick Artus, kế hoạch kể trên mới chỉ là một nửa nỗ lực cần phải có để giúp cho Pháp đưa được thâm hụt ngân sách xuống mức dự kiến.

Vẫn theo Les Echos, nhiều kinh tế gia cho rằng, chương trình khắc khổ vừa được đưa ra không ảnh hưởng nhiều đến mức độ tăng trưởng kinh tế trong thời gian trước mắt, các biện pháp về cơ bản là cân bằng, chỉ đụng đến các lĩnh vực ít đối mặt với cạnh tranh quốc tế và phần tăng thuế đối với thu nhập từ vốn là nhiều hơn đối với thu nhập từ lao động. Bên cạnh đó, có ý kiến lo ngại về tác động của việc bãi bỏ chính sách miễn thuế đối với việc mua căn hộ mới để cho thuê vào năm 2013 (thông tri Scellier), có thể mang lại những ảnh hưởng tiêu cực.

Theo phân tích của Le Monde, trước khi kế hoạch khắc khổ được công bố chính thức, mục tiêu của các biện pháp nhằm mang lại 17 tỷ euro tiết kiệm vào năm 2016, là phải vừa trấn an được các thị trường, vừa tránh được sự nổi giận của xã hội.

« [Thủ tướng] François Fillon điều hành chính sách khắc khổ » là hàng tựa trang nhất La Croix. Tờ báo nhấn mạnh, chương trình khắc khổ mới  thúc đẩy tiến độ cuộc cải cách hưu trí, tăng thuế TVA và nâng mức thuế của những người có thu nhập cao nhất. Trong bài xã luận « Kế hoạch khắc khổ như một vũ khí [tranh cử] ». La Croix bình luận, tổng thống và thủ tướng Pháp muốn thể hiện trước người Pháp rằng, họ không sợ làm mất lòng dân chúng, với loạt biện pháp thắt lưng buộc bụng mới, ảnh hưởng đến từ các tầng lớp trung lưu và nghèo, cho đến các doanh nghiệp lớn, trong tình trạng khủng hoảng kinh tế. Cuối cùng, theo La Croix, cử tri Pháp sẽ phán xét xem kế hoạch này là đúng hay sai.

Trong khi đó, tờ Libération hóm hỉnh trước biến cố mới này qua hàng tựa « [Thủ tướng] Fillon kết liễu [tổng thống] Sarkozy », với lời giải thích, chương trình tăng thuế TVA và thu nhập công bố ngày hôm qua đã chôn vùi học thuyết của ông Sarkozy năm 2007. Vẫn trong phong cách đùa giỡn, trong bài « Đối với thủ tướng Fillon, ‘‘phá sản’’ là một món ăn cần được dùng khi đã nguội ». « Chương trình khắc khổ được áp dụng. Fillon là nhà tiên tri và tổng thống Sarkozy là người cuối cùng đi theo ».

Tờ báo chú ý đến khái niệm « phá sản » mà nước Pháp có khả năng rơi vào, đã được thủ tướng Fillon nhấn mạnh ngay từ mùa hè năm 2007. Vào thời điểm đó, tổng thống Pháp đã rất khó chịu với phát ngôn này. Libération dẫn ba phản ứng trước sự kiện này, thứ nhất là phản ứng khen ngợi từ phía lãnh đạo đảng cầm quyền UMP, thứ hai là tuyên bố của ứng viên tổng thống đảng Xã hội đối lập, muốn gia tăng hơn nữa việc cắt giảm lương bổng của tổng thống và các bộ trưởng, nếu đắc cử, và cuối cùng là thái độ chỉ trích của tổng thư ký nghiệp đoàn CGT – một trong các nghiệp đoàn lớn nhất tại Pháp.

Phản ứng đặc biệt dữ dội là tờ l’Humanité, với hàng tựa trên trang nhất : « Chương trình khắc khổ thứ hai trong vòng ba tháng. Ông ta muốn tiêu diệt mô hình xã hội của chúng ta ». Tờ báo dự đoán, các biện pháp được thủ tướng Pháp công bố hôm qua sẽ đưa đất nước vào vòng xoáy suy thoái. Các nghiệp đoàn tại Pháp tuyên bố, kế hoạch này là một sự áp đặt.

AIEA : Iran có thể sản xuất thành công bom hạt nhân trong vài tháng tới

Về thời sự quốc tế, Le Figaro đặc biệt chú ý đến bản báo cáo của tổ chức Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, sẽ được công bố ngày hôm nay, cho thấy Iran có khả năng đang hoàn tất việc sản xuất quả bom nguyên tử đầu tiên, với sự giúp đỡ của nhiều chuyên gia nước ngoài. Đây là lần đầu tiên, AIEA công bố một cách rõ ràng như vậy về nguy cơ hạt nhân Iran. Như vậy, sau khi chương trình hạt nhân bị cản trở vào năm 2010, với sự hoành hành của các virus tin học, Teheran đã gia tăng hoạt động của các lò phản ứng làm giàu uranium, khiến cho việc sản xuất bom nguyên tử nằm trong tầm tay của nước này.

Ngoài các biện pháp trừng phạt được tăng cường, các kết luận trong báo cáo của AIEA sẽ là cơ sở cho một cuộc tấn công mang tính ngăn chặn do Israel chủ trì. Về phía nước Pháp, ngoại trưởng Alain Juppé cho rằng phải làm tất cả để tránh cho một can thiệp quân sự không diễn ra, vì nếu như vậy, đây sẽ là điều hết sức nguy hiểm cho toàn khu vực.

Đường ống dẫn dầu từ Canada sang Mỹ bị phản đối

Cũng về thời sự quốc tế, Libération chú ý đến phong trào sinh thái tại Mỹ chống lại việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt từ Canada đến tận tiểu bang Texas (Hoa Kỳ). Hàng nghìn người biểu tình đã tập hợp làm thành hàng rào người trước Nhà trắng vào Chủ nhật 6/11, để phản đối việc đường ống Keystone XL (KXL). Phản ứng của phong trào sinh thái đối với đường ống dẫn dầu từ Canada được coi là đột ngột, bởi vì một phần đường ống đã được hoàn thành. Việc đường ống này đi qua một khu vực dự trữ nước ngầm lớn hàng đầu thế giới, là nguồn nước ăn của khoảng 2 triệu cư dân và nước tưới cho 8 tiểu bang, khiến mọi khả năng rò rỉ trở thành sẽ mang lại một hệ quả khủng khiếp.

Đứng trước áp lực của phong trào này, có khả năng chính quyền Obama sẽ phải hoãn lại quyết định làm dự án này đến sau kỳ bầu cử tổng thống, bằng cách yêu cầu công ty chủ công trình TransCanada tiến hành các nghiên cứu bổ sung.

Công trình đường ống dẫn dầu từ Canada có mục tiêu làm Hoa Kỳ bớt phụ thuộc vào nguồn dầu mỏ từ khu vực Trung Cận Đông, nơi liên tục diễn ra các cuộc chiến tranh với sự tham gia của quân đội Mỹ. Theo Libération, để tránh phụ thuộc vào dầu mỏ từ Trung Cận Đông, Hoa Kỳ phải đưa ra các biện pháp tiết kiệm năng lượng, tuy nhiên, ngay cả phong trào bảo vệ sinh thái kể trên cũng rất ít nói đến các biện pháp này.

Khánh thành đường ống dẫn khí đốt Nord Stream

Liên quan đến dự án khí đốt từ Nga sang Châu Âu, Le Monde có bài « Gazprom khẳng định là một nhà cung cấp năng lượng toàn cầu », với việc khánh thành đường ống dẫn khí Nord Stream, dài hơn một nghìn cây số, từ miền tây bắc nước Nga tới Đức, ngày hôm nay. « Xa lộ khí đốt » trị giá 7,4 tỷ euro, công trình hạ tầng lớn nhất tại vùng biển Ban Tích, sẽ cung cấp 55 tỷ mét khối khí đốt cho khoảng 26 triệu gia đình Châu Âu. Theo một số dự báo, với đường ống mới này, công ty Gazprom sẽ bảo đảm tới 50% lượng khí đốt vào Châu Âu vào năm 2030, so với 26% như hiện nay. Châu Âu, như vậy, có thể bị phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn năng lượng từ Nga.

Châu Âu : đề nghị trồng khoai tây biến đổi gen, Perou cấm cây biến đổi gen trong 10 năm

Liên quan đến nông nghiệp thế giới, Le Monde hướng đến các cây trồng biển đổi gen, với việc tập đoàn hóa học Đức BASF đệ đơn yêu cầu thương mại hóa giống khoai tây biến đổi gen mang tên Fortuna. Theo tập đoàn này, giống khoai truyền thống bị mốc làm thiệt hại tới 20% thu hoạch. Tập đoàn BASF tin tưởng loại khoai mới có khả năng chống lại được bệnh này. BASF cũng từng bỏ ra 14 năm để tạo ra một giống khoai tây biến đổi gen mới Amflora, và được cho phép trồng vào năm 2010. Tuy nhiên, trong hiện tại, giống này chỉ được trồng trên một diện tích khoảng vài chục hecta trên toàn Châu Âu.

Cũng về các cây trồng biến đổi gen, Quốc hội Perou, sau nhiều tháng tranh luận, đã thông qua quyết định hoãn trồng cây biển đổi gen trong vòng một thập niên. Luật này không liên quan đến các nghiên cứu khoa học và đến việc nhập khẩu các thực phẩm biến đổi gen (ngô, đậu tương, …) vốn đang được tiêu thụ. Được biết, Perou là nước xuất khẩu hàng đầu thế giới về càfê « sạch », cacao « sạch » và hiện tại mới đứng đầu về chuối « sạch ». Theo phó Chủ tịch Hiệp ước Nông nghiệp quốc gia Perou, quyết định này khiến cho giới nông nghiệp an tâm. Và tháng 6 năm nay, một lệnh cấm đã được đưa ra sau khi hàng chục tổ chức các nhà sản xuất, các nhà khoa học, bác sĩ, người tiêu thụ và cả những người bán hàng ăn xuống đường phản đối cây trồng biến đối gen.

Triển lãm về đời sống của người Gaulois cổ đại tại Trung tâm Triển lãm Khoa học Paris

Về khoa học và văn hóa, một sự kiện đáng chú ý là cuộc triển lãm về đời sống của người Gaulois, sắc dân thời cổ cư trú trên lãnh thổ nước Pháp. « Người Gaulois : triển lãm quét sạch các định kiến » là hàng tựa trên phụ trương Le Figaro, giới thiệu về cuộc trưng bày có mục tiêu phục dựng lại đời sống của người Gaulois cổ xưa. Cuộc triển lãm, vừa mới khai trương, sẽ kéo dài đến mùa thu sang năm tại Cité des Sciences et de l’industrie (Paris).

Theo Le Figaro, người Gaulois đã tạo thành một xã hội văn minh, trước khi chịu ảnh hưởng La Mã. Hàng chục năm đào bới và nghiên cứu của ngành khảo cổ học đã mang lại nhiều hiện vật được trưng bày tại đây. Chăn nuôi, làm đồ gốm, chế tạo các dụng cụ kim loại, tổ chức các cộng đồng xã hội, … Nền văn minh của người Gaulois phức tạp và mang tính dân chủ. Trước khi ra khỏi triển lãm, người xem sẽ đi qua một căn phòng mang tên « Giã biệt các huyền thoại !». Không gian này cho phép mỗi người xem đối diện với những hình dung của bản thân về đời sống người Gaulois trước và sau khi xem triển lãm.