Khí hậu: Tòa án Pháp bắt đầu xét xử « Vụ kiện Thế kỷ »

Đối với giới bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu tại Pháp, ngày 14/01/2021, là một cái mốc lịch sử. Vụ khiếu kiện được mệnh danh « Vụ kiện Thế kỷ » đã được một tòa án hành chính ở Pháp xét xử kể từ hôm nay.  Những người khiếu kiện đòi hỏi Nhà nước Pháp phải nhận phần trách nhiệm trong việc nước Pháp không tuân thủ các cam kết cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Đại diện bốn tổ chức xã hội dân sự tham gia vào "Vụ kiện Thế kỷ" (lAffaire du siècle) trước cửa Tòa án Hành chính Paris, ngày 14/03/2019. AFP - CHRISTOPHE ARCHAMBAULT

« Vụ kiện Thế kỷ » (L'Affaire du Siècle), khởi sự cách nay hai năm, được 2,3 triệu người ký tên ủng hộ. Các đại diện của bốn tổ chức phi chính phủ, bao gồm Notre Affaire à tous, Greenpeace France, Quỹ Nicolas Hulot và Oxfam France, đối chất với đại diện của Nhà nước Pháp tại Tòa án Hành chính Paris.

Trả lời AFP, điều phối viên của hiệp hội Notre Affaire à tous, bà Cécile Rinaudo, nhấn mạnh : « Nếu Vụ kiện Thế kỷ giành thắng lợi, đây sẽ là một quyết định lịch sử đối với công lý về khí hậu tại Pháp. Điều này sẽ buộc giới lãnh đạo chính trị đối mặt với các mâu thuẫn của họ trong lĩnh vực sinh thái. Đó là nói rất nhiều, nhưng làm rất ít ».

Theo AFP, Tòa án Hành chính Paris sẽ không sớm đưa ra phán quyết. Hôm nay, 14/01, Tòa nghe các kết luận của công tố viên tòa hành chính (rapporteur public). Trước đó một bản tóm tắt các kết luận đã được chuyển đến các bên trong vụ kiện. Sau khi phối kiểm các nguồn tin, AFP cho hay kết luận của công tố viên tòa hành chính nhấn mạnh đến việc yêu cầu Nhà nước « thừa nhận đã phạm lỗi, không tôn trọng các cam kết cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính ». Tòa án Hành chính không có nghĩa vụ tuân thủ khuyến nghị của công tố viên tòa hành chính.

Hiện tại, chính phủ Pháp bác bỏ mọi cáo buộc, khi viện dẫn đã có luật về năng lượng – khí hậu năm 2019, yêu cầu tăng cường các mục tiêu khí hậu, hướng đến trung hòa khí thải vào năm 2050, hay cắt giảm 40% năng lượng hóa thạch trước 2030. Tuy nhiên, hồi tháng 11/2020, Tham Chính Viện đã ra thông báo ghi nhận, trong hiện tại, lượng tiêu thụ năng lượng hóa thạch của nước Pháp đã vượt quá các chỉ tiêu đã được hoạch định. Các nhà tranh đấu môi trường hoan nghênh ghi nhận « lịch sử » này.

Theo giám đốc Greenpeace France, Jean-François Juilliard, dù quyết định của Tòa hành chính sơ thẩm và Tòa phúc thẩm của Pháp có thế nào, « Vụ kiện Thế kỷ » đã dấy lên một phong trào xã hội thực sự rộng lớn, « sẽ không cho phép Nhà nước lẩn trốn ». Theo cựu bộ trưởng Môi Trường Cecile Duflot, tổng giám đốc Oxfam France, mục tiêu « không phải là kết án Nhà nước, mà là buộc Nhà nước phải hành động ».