Hai nhà hoạt động Việt Nam được tị nạn Mỹ theo thỏa thuận giữa Hà Nội với chính quyền Biden

Hai nhà hoạt động chính trị Việt Nam được sang định cư tại Hoa Kỳ theo một thỏa thuận đạt được trước khi tổng thống Joe Biden sang thăm Việt Nam trong hai ngày 10 và 11/09/2023.

Nhà đấu tranh nhân quyền Nguyễn Văn Đài (giữa) và Nguyễn Bắc Truyển nghe tòa tuyên án, Hà Nội, ngày 15/08/2018. AP

Trích dẫn các quan chức Mỹ, hãng tin Reuters ngày 18/09/2023 cho biết một luật sư bảo vệ nhân quyền và một giáo dân Công Giáo cùng với gia đình của họ đang rời khỏi Việt Nam để đến Hoa Kỳ. Các nhà hoạt động này không bị cầm tù, nhưng cho tới nay vẫn bị cấm xuất cảnh. Tại Hoa Kỳ, gia đình của họ theo dự kiến sẽ xin tái định cư theo chương trình tị nạn “ Ưu tiên 1”. 

Một quan chức Mỹ được Reuters trích dẫn còn cho biết, theo yêu cầu của Washington, trước chuyến thăm của tổng thống Biden, chính phủ Hà Nội cũng đã đồng ý trả tự do hai nhà hoạt động đang bị giam, gồm một luật gia chuyên về tôn giáo và một người bị kết án tù về tội trốn thuế. 

Theo Reuters, các quan chức Mỹ không nói rõ danh tính của 4 người nói trên với lý do đây là vấn đề « nhạy cảm » về ngoại giao và an ninh. Nhưng có thể xác định tên của hai tù nhân vừa được thả là nhà đấu tranh cho tự do tôn giáo Nguyễn Bắc Truyển và nhà báo độc lập Mai Phan Lợi. Ông Nguyễn Bắc Truyển xác nhận đã được thả và đã được cùng vợ sang định cư tại Đức trong tháng này. Ông Mai Phan Lợi cũng xác nhận đã được trả tự do trước thời hạn.

Theo tổ chức Human Rights Watch, Việt Nam hiện còn giam giữ ít nhất 159 tù nhân chính trị và đã bắt giữ 22 người khác, đồng thời đã kết án 15 người với án tù nhiều năm mà không xét xử công bằng. 

Cũng theo Reuters, trước chuyến thăm của tổng thống Biden, Việt Nam còn ký với Hoa Kỳ một thỏa thuận riêng để đạt các tiến bộ về tự do tôn giáo, về hoạt động của các tổ chức phi chính phủ ở Việt Nam, về điều kiện giam giữ trong tù và về luật lao động. 

Cũng về nhân quyền, theo hãng tin AFP, tổ chức phi chính phủ Dự án 88 ( The 88 Project ) hôm nay cho biết có thêm một nhà hoạt động môi trường bị bắt giữ ở Việt Nam. Bà Ngô Thị Tố Nhiên, giám đốc một tổ chức nghiên cứu độc lập, mang tên Sáng kiến chuyển đổi năng lượng Việt Nam ( VIET), vừa bị bắt hôm 15/09 vừa qua.

Cho tới nay, chính quyền Hà Nội đã kết án tù 4 nhà hoạt động môi trường. Phiên xử nhà hoạt động thứ năm, bà Hoàng Thị Minh Hồng, nhà sáng lập tổ chức phi chính phủ Change, theo dự kiến sẽ diễn ra vào tuần tới, theo lời chồng của bà Hồng nói với AFP.

Về quan hệ Mỹ-Việt, nhân chuyến viếng thăm Hoa Kỳ, hôm qua thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính đã đến thăm trụ sở của 2 công ty Nvidia và Synopsys, kêu gọi họ và các công ty công nghệ khác của Mỹ đầu tư nhiều hơn nữa vào ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam.