Ngoại trưởng Clinton: Trung Quốc đã thất hứa về nhân quyền

Hôm qua, ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton đã có một bài phát biểu rất đáng chú ý, kêu gọi Bắc Kinh trả tự do cho những nhà ly khai bị giam giữ, trong đó có giải Nobel Hòa bình Lưu Hiểu Ba, và đánh giá rằng chính quyền Trung Quốc đã không thực hiện các cam kết về nhân quyền.

Ngoại trưởng Clinton tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 14/1/2011. Reuters

Theo bà Clinton, chiếc ghế được để trống của ông Lưu Hiểu Ba tại Oslo (thủ đô Na Uy), trong khi nhà ly khai bị kết án tù 11 năm tại Trung Quốc, « tiếp tục là biểu tượng cho những lời hứa không được giữ, và của tiềm năng chưa trở thành hiện thực của quốc gia to lớn này ».

Thông điệp này của ngoại trưởng Mỹ được đánh giá là thẳng thắng một cách khác thường, so với phong cách vốn có của bà. Bà Hilary Clinton thừa nhận rằng : « Nhiều người Trung Quốc bác bỏ việc Hoa Kỳ đấu tranh cho nhân quyền, vì cho rằng đây là một hành động can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, nhưng, với tư cách là một trong các quốc gia sáng lập Liên Hiệp Quốc, Trung Quốc đã cam kết tôn trọng các quyền của mọi công dân. Những quyền này quyền phổ quát, được cộng đồng quốc tế công nhận ».

Bên cạnh giải Nobel Lưu Hiểu Ba, Ngoại trưởng Mỹ còn nhắc đến luật sư Cao Trí Thịnh, nhà tranh đấu nhân quyền bị mất tích từ tháng 4, và Trần Quang Thành một nhà tranh đấu khác, là người khiếm thị, bị bỏ tù vì đã chỉ trích những sai trái của nhà cầm quyền trong chính sách hạn chế sinh đẻ.

Trung Quốc được lợi gì trong việc bảo vệ nhân quyền ? Ngoại trưởng Hilary giải thích : « Một xã hội dân sự phát triển sẽ giúp giải quyết các vấn đề nóng bỏng nhất đặt ra tại Trung Quốc, từ an toàn thực phẩm đến ô nhiễm, cũng như giáo dục hay y tế ». Theo bà, « nếu Trung Quốc cố tình tiếp tục chủ trương trấn áp, quốc gia này sẽ bỏ lỡ một cơ hội ».

Theo các viên chức cao cấp Hoa Kỳ, tổng thống Obama và ngoại trưởng Clinton sẽ có một buổi ăn tối thân mật đặc biệt, vào tối thứ Ba (18/1), với chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tại Old Family Dining Room, nằm trong khu nhà của tổng thống tại Nhà Trắng. Theo báo Washington Post 15/1, tổng thống Hoa Kỳ đã có kế hoạch hướng sự chú ý vào tình trạng vi phạm quyền tự do ngôn luận và tự do chính trị trầm trọng tại Trung Quốc, trong những tuần tới, bất chấp việc này có thể ảnh hưởng đến quan hệ quan trọng với Trung Quốc.

Chủ tịch của tổ chức nhân quyền Human Rights First, Elisa Massimonon, rất tin tưởng vào phát biểu của ngoại trưởng Mỹ, cho rằng nó có thể dẫn đến những thay đổi quan trọng trong các nỗ lực của Hoa Kỳ về nhân quyền.

Chỉ trích thẳng thừng việc Bắc Kinh vi phạm nhân quyền trầm trọng, nhưng ngoại trưởng Mỹ cũng nhìn nhận quan hệ song phương Mỹ - Trung là hết sức quan trọng và không thể được nhìn qua một lăng kính đơn giản : « Hoặc bạn bè, hoặc đối thủ ».

Ông Hồ Cẩm Đào, chủ tịch Trung Quốc sẽ được tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp đón trọng thể trong bữa dạ tiệc Nhà nước vào tối thứ tư, một nghi lễ chỉ được dành cho lãnh đạo các nước dân chủ dưới thời người tiền nhiệm George W. Bush.