Biểu tình chống gian lận phiếu bầu cử Tổng thống Afghanistan

Bầu cử Tổng thống Afghanistan được giới quan sát nhận định đang lún sâu vào ngõ cụt, với các biểu tình liên tục trong hai ngày qua tại Kabul, để phản đối các vụ gian lận phiếu bầu. Hôm qua, 22/06/2014, phe ủng hộ ứng cử viên Abdullah Abdullah công bố một số bằng chứng cáo buộc Ủy ban kiểm phiếu thông đồng với đối thủ của ông, ứng cử viên Ashraf Ghani.

Một phòng phiếu tại Jalalabad : nhiều cuộc biểu tình đã diễn ra để phản đối các vụ gian lận - REUTERS /Prwiz

Theo AFP, hôm qua, 22/06/2014, hàng trăm người biểu tình chống gian lận phiếu đã chiếm lĩnh nhiều địa điểm quan trọng tại thủ đô Kabul, trong đó có một đoạn đường gần phủ Tổng thống. « Đả đảo IEC (Ủy ban độc lập phụ trách kiểm phiếu) ! », « (Ứng cử viên Tổng thống) Abdullah trường thọ ! »…, những người biểu tình – mà phần lớn là sinh viên - hô vang. Những người biểu tình đốt thẻ cử tri trước công chúng, theo ghi nhận của một phóng viên ảnh của AFP. Hôm qua, cuộc biểu tình phản đối đã huy động hơn 1.000 người tham gia.

Ông Asar Hakimi, một trong các thành viên ban tổ chức cuộc biểu tình hôm qua, cho biết các cuộc tập hợp hôm nay diễn ra không định trước. Giải thích với AFP, thành viên ban tổ chức nói trên cho biết « bộ phận điều hợp phong trào phản đối có cuộc họp hôm nay tại Kabul để thảo luận về tình hình và sẽ bảo đảm để các cuộc tập hợp không biến thành bạo lực ».

Ứng cử viên Abdullah Abdullah, 53 tuổi, cựu Bộ trưởng Ngoại giao, về đầu vòng 1 với 45% phiếu, đối mặt với ứng cử viên về nhì, Ashraf Ghani, cựu Bộ trưởng Tài chính, 65 tuổi, được 31,6% phiếu.

Từ một tuần nay, ứng cử viên Abdullah Abdullah liên tục tố cáo Ủy ban kiểm phiếu thiên vị đối thủ Ashraf Ghani. Các phát biểu của ông Abdullah cũng đồng thời cho thấy Tổng thống mãn nhiệm Hamid Karzai có thể đã có những can thiệp bất lợi cho cựu Ngoại trưởng trong quá trình tổ chức cuộc bầu cử.

Công bố các đoạn ghi âm, cáo buộc Ủy ban kiểm phiếu thao túng bầu cử

Trong một cuộc họp báo hôm qua, ông Baryalai Arsalai - người phụ trách chương trình tranh cử của ứng cử viên Abdullah - tuyên bố : « nhiều giới chức cao cấp của chính phủ đã tham gia ủng hộ một ứng cử viên (tức ông Ashraf Ghani – ndr) trong cuộc bầu cử và đã tổ chức nhiều vụ giả mạo và thao túng ».

Phụ trách chương trình tranh cử của ứng viên Abdullah công bố lần đầu tiên một « loạt các đoạn ghi âm bí mật » (với chất lượng tồi) để cáo buộc một trong các viên chức cao cấp của Ủy ban kiểm phiếu, ông Amarkhail. Nội dung của các đoạn băng này là các điện đàm, được coi như là giữa nhân vật nói trên và các lãnh đạo của Ủy ban kiểm phiếu, với một « thành viên của ê kíp tranh cử của ông Ghani ». Trong đó, giọng nói được cho là của ông Amarkhail cam đoan sẽ hỗ trợ để ứng viên Ghani đắc cử. Tuy nhiên, ê kíp của ông Abdullah từ chối cho biết nguồn gốc của các đoạn băng ghi âm, mà hiện tại chưa có cơ sở độc lập nào kiểm chứng tính xác thực của chúng. Ứng cử viên Abdullah yêu cầu đình chỉ công tác với ông Armakhail.

Theo các nhà quan sát, ngay từ sau cuộc bầu cử vòng 2, ngày 14/06, ứng viên Abdullah Abdullah đã tổ chức một loạt tiếp xúc với báo giới, để giải thích rằng Ủy ban độc lập phụ trách kiểm phiếu, Ủy ban xem xét các khiếu nại bầu cử, phe cánh của ông Ghani và chính Tổng thống mãn nhiệm Hamid Karzai, đã phối hợp với nhau để tước đoạt chiến thắng của ông. Thứ Tư vừa rồi, ông Abdullah tuyên bố tẩy chay Ủy ban kiểm phiếu, nhưng ông cũng kêu gọi những người ủng hộ phản ứng chừng mực, « tôn trọng luật pháp Afghanistan và các lợi ích quốc gia ».

Cộng đồng quốc tế lo ngại trước căng thẳng đang dâng lên tại Afghanistan. Hôm qua, lãnh đạo phái bộ Liên Hiệp Quốc tại nước này ra thông điệp kêu gọi « những người ủng hộ của hai phe kiềm chế không đưa ra những lời lẽ kích động, gây hận thù, hay các tuyên bố gây chia rẽ sắc tộc ».

Đề nghị Liên Hiệp Quốc làm môi giới

Trong những ngày gần đây, ứng cử viên Abdullah nêu ra khả năng Liên Hiệp Quốc làm môi giới đàm phán để tìm lối thoát cho tình hình hiện nay. Đề nghị này được Tổng thống mãn nhiệm ủng hộ, đây là điều ngược lại với thái độ phản đối mọi can thiệp bên ngoài vốn có của ông Hamid Karzai. Trong khi đó, người phát ngôn của Ủy ban xem xét các khiếu nại bầu cử kêu gọi Liên Hiệp Quốc đóng vai trò quan sát viên trong việc này, nhưng cho rằng việc môi giới đàm phán là không cần thiết.

Năm 2009, ứng cử viên Abdullah từng rút khỏi vòng hai cuộc bầu cử Tổng thống, sau khi cáo buộc các gian lận phiếu bầu quy mô lớn.

Các kết quả sơ bộ cuộc bỏ phiếu Tổng thống vòng hai Afghanistan sẽ được công bố ngày 02/07 và tên người thắng cử sẽ được biết đến vào ngày 22/07.

Theo tin giờ chót, căng thẳng giảm bớt một nấc, sau khi ông Amarkhail, thành viên Ủy ban kiểm phiếu (người vừa bị phe ủng hộ ông Abdullah chỉ trích quyết liệt), thông báo từ chức, cho dù ông bác bỏ hoàn toàn các cáo buộc.