The Search, thông điệp phản chiến tại Cannes

Có thể nói là với bộ phim « The Search » (Tìm kiếm ), được trình chiếu hôm nay, 21/05/2014 tại Cannes trong chương trình tranh giải Cành cọ vàng, đạo diễn Pháp Michel Hazanavicius đã muốn mang đến một thông điệp phản chiến mạnh mẽ, bởi vì đề tài của bộ phim chính là cuộc chiến tranh Tchechnia lần thứ hai vào năm 1999.

Một cảnh trong phim The Search của Michel Hazanavicius (festival de cannes.fr)

02:20

Phim The Search, Thanh Phương từ liên hoan Cannes

Nội dung phim xoay quanh bốn số phận tiêu biểu cho thời kỳ đó. Sau khi bố mẹ bị lính Nga bắn chết ngay trước nhà, Hadji, một cậu bé 9 tuổi, đã rời bỏ làng quê để hoà theo dòng người tỵ nạn chiến tranh, để lại đứa em còn nằm trong nôi cho một gia đình khác nuôi dùm. 

Tình cờ Hadji gặp được Carole, một báo cáo viên nhân quyền của Liên hiệp châu Âu. Do cú sốc tâm lý quá lớn vì thấy bố mẹ bị giết, Hadji mất hẳn khả năng giao tiếp, nhưng nhờ sự chăm sóc tận tình của Carole mà Hadji đã nói trở lại để kể cho mọi người nghe những gì đã xảy ra với em. Trong khi đó, Raissa, người chị của Hadji, sau khi được giao lại đứa em út, vẫn mỏi mòn đi tìm Hadji giữa đoàn người tản cư vô tận. 

Tận mắt chứng kiến thực trạng kinh khủng của thường dân Tchechnia, Carole cố gắng đánh động dư luận quốc tế, đòi cho bằng được để ra điều trần trước Ủy ban ngoại giao Nghị viện châu Âu nhằm kêu gọi can thiệp, nhưng chính giới châu Âu lúc ấy vẫn thờ ơ. Niềm an ủi của Carole là cuối cùng, cả ba chị em Hadji đã được đoàn tụ tại trụ sở của Hội Hồng thập tự quốc tế. 

Song song với ba số phận nói trên là Kolia, một thanh niên Nga 20 tuổi bị bắt lính. Vừa nhập ngủ, tân binh Kolia không chỉ bị cảnh ma cũ bắt nạt ma mới, mà còn tiếp cận ngay với thực tế khốc liệt của chiến tranh, khi được lệnh khiêng xác một đồng đội vừa mới tự bắn một viên đạn vào đầu, đồng thời chùi những vết máu văng đầy trên tường. 

Hàng ngày, Kolia nhìn thấy trực thăng sáng chở lính ra trận, chiều chở về những xác người. Và rồi đến lượt Kolia cũng lên chiếc trực thăng đó, để dần dần trở thành giống như những người lính Nga khác, cũng bắn giết vô tội vạ và cũng trở nên chai lì với cái chết. Và cũng chính Kolia là người đã dùng một ống kính camera lấy từ một đồng đội tử thương để quay cảnh hai đồng đội khác bắn chết bố mẹ của Hadji. 

Bộ phim “The Search” đã bắt đầu chính là với đoạn phim đó, mà đúng là đã do một lính Nga quay được, như họ vẫn thường làm trong thời gian chiến tranh Tchechnia. Vào cuối buổi chiếu, đã có một số tiếng huýt sáo phản đối, dường như đó là những phóng viên Nga hoặc khán giả người Nga, không chấp nhận nước họ bị lên án như thế. 

Thật ra, qua bộ phim này, Michel Hazanavicius muốn cho thấy người Tchechnia không phải là dân tộc chuyên đi khủng bố, nhưng ông cũng muốn cho thấy người Nga không phải là một dân tộc hiếu chiến, khát máu. Đúng hơn ông muốn lên án cái cơ chế đã biến những thanh niên hiền lành như Kolia thành những tên sát nhân. 

Nhưng thông điệp quan trọng nhất mà Hazanvicius muốn chuyển tải đến khán giả Liên hoan Cannes, đó là thế giới không nên thờ ơ với những cuộc chiến, nhất là trong chiến tranh, nạn nhân đầu tiên vẫn là thường dân. 

Sau bộ phim “The Artist” của ông được giải Oscar 2012, Hazanavicius được xem là một trong những người có triển vọng đoạt giải Cành cọ vàng năm nay với “The Search”. Nhưng đối thủ của “The Search” cũng khá đông, như bộ phim “Adieu au langague” ( Giả từ ngôn ngữ ) của đạo diễn gạo cội Pháp-Thụy Sĩ Jean Luc Godard được trình chiếu chiều hôm nay tại Cannes.