Nga : Thứ trưởng quốc phòng bị bắt giam, điềm báo nguy cho bộ trưởng Choigu ?
Le Figaro ngày 25/04/2024 cho biết chi tiết về sự rơi đài của thứ trưởng quốc phòng Nga Timour Ivanov. Nổi tiếng với cuộc sống xa hoa, ông ta bị kết tội tham nhũng và bị tống giam ở Matxcơva. Ivanov vốn là người tin cẩn của Serguei Choigu, phải chăng đây là đòn nặng cho bộ trưởng quốc phòng?
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
Những đại công trình và cuộc sống xa hoa của vợ chồng thứ trưởng
Timour Ivanov, 48 tuổi, bị bắt tối thứ Ba ngay tại phòng làm việc với cáo buộc « nhận hối lộ với quy mô lớn », một tội danh có khung hình phạt đến 15 năm tù. Nghi can Serguei Borodine bị cho là đồng lõa, cũng bị tạm giam. Hôm qua, ông thứ trưởng phụ trách quản lý toàn bộ bất động sản và công trình xây dựng của bộ Quốc Phòng đã xuất hiện với bộ quân phục trong chiếc lồng kính dành cho tù nhân, sau đó bị đưa về nhà tù Lefortovo.
Đã từ lâu quan chức này bị nghi ngờ biển thủ những số tiền lớn thông qua những công trình đại quy mô dưới quyền mình : tái thiết thành phố Mariupol của Ukraina đã bị quân Nga biến thành bình địa năm 2022, dựng lại giáo đường của quân đội trong « công viên Ái Quốc » gần Matxcơva, phát triển sân bay vũ trụ Vostochny ở vùng Viễn Đông vốn ngốn rất nhiều tiền, mở 16 trung tâm y tế của bộ Quốc Phòng trong thời kỳ Covid. Vụ này còn mang tính chính trị vì Timour Ivanov là người thân tín của bộ trưởng Serguei Choigou.
Timour Ivanov và vợ là Svetlana trong nhiều năm qua vẫn gây chú ý với vô số bất động sản, những lễ hội tưng bừng và những món chi tiêu lớn cho nữ trang, thời trang cao cấp và những kỳ nghỉ ở vùng núi Courchevel hay thành phố miền biển Saint-Tropez nước Pháp. Một nhà báo miêu tả ông thứ trưởng « không giống như một quân nhân, ông mặc áo măng-tô giá nhiều triệu rúp và xức dầu thơm mắc tiền ở xa hàng cây số vẫn ngửi thấy ». Từ 2013 đến 2018, cặp vợ chồng đã chi 850. 000 euro để mướn những biệt thự, du thuyền sang trọng ở Saint-Tropez, mua một chiếc Rolls-Royce Corniche chỉ để đi nghỉ mát ngoài những xe sang đã có ở Matxcơva - theo điều tra từ Quỹ chống tham nhũng (FBK) của Alexei Navalny.
Đấu đá trong giới an ninh ?
Trang web Viortska cho biết thêm, bà Svetlana mua hàng mấy trăm ngàn euro những món hàng xa xỉ thông qua các công ty trung gian, và theo FBK, chủ yếu là các công ty sau đó được tham gia việc tái thiết Mariupol.Bà ta vẫn tiếp tục du ngoạn châu Âu, đến các nhà kim hoàn nổi tiếng ở quảng trường Vendôme nước Pháp sau khi cuộc xâm lăng bắt đầu, con cái họ sống tại Luân Đôn, Paris và Mêhicô. Đến mùa hè cặp vợ chồng loan báo ly di, được nhiều nguồn tin cho là giả, để tránh cho Svetlana Ivanov khỏi bị Mỹ và châu Âu trừng phạt. Quả thật đến cuối 2022 ông chồng bị cấm vận nhưng bà Svetlana vẫn có thể lại sang các nước châu Âu. Năm 2019, tạp chí Forbes xếp Ivanov trong số « siloviki » giàu nhất nước Nga.
Đang trong chiến tranh với Ukraina, Ivanov nay là lãnh đạo quốc phòng cao cấp nhất phải vào tù. Vì sao lại bắt lúc này ? Kênh Telegram « Vajnié Istorii » (Những câu chuyện quan trọng) dẫn nguồn thân cận FSB cho rằng : « Không ai bị bắt chỉ vì tham nhũng. Putin đã ra lệnh sau khi tin rằng đây là một vụ phản quốc. Tội nhận hối lộ chỉ là phần được công khai ». Phát ngôn viên Kremlin, Dimitri Peskov, cũng nằm trong số những khách mời lễ lạc của cặp Ivanov bác bỏ giả thiết tội phản quốc.
Tâm điểm chú ý là bộ trưởng quốc phòng Serguei Choïgou, 68 tuổi, rất thân thiết với Vladimir Putin nhưng uy tín sút giảm. Theo trang Viortska, « Đây là đòn nặng cho Choigu, nhất là trước lễ nhậm chức » của Vladimir Putin ngày 07/05. Tân nội các sẽ được thông báo trong tháng Năm. Một nguồn khác nêu ra khả năng đấu đá giữa các « siloviki ». Timour Ivanov lâu nay vẫn trong tầm ngắm của GRU (tình báo quân đội), vốn thân cận với Yevgeny Prigozhin - người đã từng tố cáo ông thứ trưởng là « kẻ cướp kho báu ».
Hồng thập tự Nga tiếp tay cho chế độ Kremlin
Cũng liên quan đến Nga, La Croix cho biết hội Hồng thập tự Nga đang là đích nhắm của Hồng thập tự Quốc tế, vì hợp tác với Matxcơva trong việc tuyên truyền về chiến tranh với Ukraina.Theo những thông tin có được từ vụ KremlinLeaks, thì tổng thư ký Pavel Savtchouk rất thân thiết với Mặt trận Bình dân Liên Nga, một tổ chức dân tộc chủ nghĩa ủng hộ xâm chiếm Ukraina.
Ông Savtchouk cũng ký hợp tác với các tổ chức quyên góp trang bị cho lính Nga, hợp đồng với trung tâm thiếu nhi Artek vốn đã bị trừng phạt vì tham gia bắt đưa sang Nga và cải tạo trẻ em Ukraina trong các « trại ái quốc ». Các thành viên Hồng thập tự Nga còn huấn luyện thanh thiếu niên Nga không chỉ việc cấp cứu, mà cả sử dụng vũ khí và những khái niệm quân sự căn bản. Tuy nhiên theo La Croix, ít có khả năng tổ chức này bị Hồng thập tự Quốc tế trừng phạt vì nguy cơ sẽ bị Matxcơva cấm vào những vùng đất của Ukraina đang bị Nga chiếm đóng.
Quốc Hội Mỹ thông qua viện trợ cho Ukraina : Đa số đứng về phía chính nghĩa
Le Monde nhận thấy « Viện trợ quân sự của Hoa Kỳ là tin tốt lành cho Ukraina ». Lá phiếu của các nhân vật Cộng Hòa cho thấy thực chất của phe Trump : một thiểu số co cụm lại trong tầm nhìn quốc tế dừng lại ở biên giới nước Mỹ. Thượng Viện Hoa Kỳ hôm 23/04 đã thông qua với đa số áp đảo (79 thuận và 18 chống) viện trợ quân sự khẩn thiết cho Ukraina, đang dưới áp lực ngày càng lớn của quân Nga. Sau Hạ Viện, cuộc bỏ phiếu này cho thấy phe cực đoan trung thành vô điều kiện với cựu tổng thống Donald Trump đã bị mờ nhạt.
Hơn hai năm sau khi chế độ Putin xâm lược thô bạo nước láng giềng, đa số dân biểu, nghị sĩ Mỹ không thể chấp nhận thái độ thụ động đồng lõa để cho một quốc gia bị đè bẹp. Chủ tịch Hạ Viện Mike Johnson sau sáu tháng do dự mới ra tay hành động. Số phiếu thuận (101) của Cộng Hòa tại Hạ Viện thấp hơn phiếu chống (112) đôi chút, nhưng không thiếu một phiếu nào từ phía Dân Chủ. Tại Thượng Viện, nhiều thượng nghị sĩ Cộng Hòa hơn (31 thuận và 15 chống) đã chọn lựa đứng bên cạnh một dân tộc bị oanh kích cả ngày lẫn đêm, thay vì vô cảm.
Donald Trump đang bận rộn với phiên tòa hình sự ở New York, không có ý kiến. Chính ông đã làm Quốc Hội bất động trong thời gian dài vừa qua, đồng thời cho rằng có thể đạt được hòa bình chỉ trong một ngày, trong khi suốt bốn năm tại chức không làm nổi. Bởi vì cuộc chiến tranh thực ra bắt đầu từ 2014 với việc Nga đơn phương sáp nhập Crimée và yểm trợ lực lượng ly khai ở Donbass. Nhưng mối đe dọa vẫn còn đó, Trump vẫn có thể quay lại Nhà Trắng. Trước mắt, cuộc bỏ phiếu là tin tốt lành cho Ukraina đang vất vả chiến đấu, và làm tắt tiếng những kẻ chủ bại, đã không học được gì từ cuộc kháng chiến anh dũng chống lại ông chủ điện Kremlin của một dân tộc khao khát tự do.
« Sống sót trở về » : Tổ chức từ thiện cung cấp…súng máy
Les Echos dẫn lời tổng thống Mỹ Joe Biden sau khi phê chuẩn, rằng cuộc thương lượng tuy lâu lắc và khó khăn, nhưng đã « xứng tầm với sự kiện ». « Đó là đầu tư vào an ninh của chính chúng ta. Khi các đồng minh mạnh mẽ, chúng ta sẽ mạnh hơn ». Ông hứa sẽ gởi ngay khí tài cho Ukraina, gồm đạn pháo phòng không, rốc-kết, xe quân sự, trong đợt đầu là 1 tỉ đô la. Kiev chờ đợi chủ yếu đạn pháo 155 ly, xe thiết giáp và hỏa tiễn tầm xa ATACMS. Trên chiến trường, Ukraina vẫn rất khó khăn, đang mất dần đất vì mỗi lần Nga bắn sang 6,7 quả đạn thì Ukraina chỉ bắn trả được 1. Các chiến binh Ukraina nói đùa, nếu vị trí địch bị trúng một loạt đạn pháo chắc chắn là do Nga bắn lầm nhau, vì phía Ukraina chỉ được bắn đi một quả trong buổi chiều.
Với tinh thần tự lực cánh sinh, quỹ « Sống sót trở về » (Повернись живим) hay « Come back alive » theo tiếng Anh, là tổ chức từ thiện hiếm hoi trao tặng...súng máy. Quỹ này ban đầu hình thành từ sự thiếu hiệu quả của Nhà nước do lãng phí, tham nhũng hoặc quan liêu khiến xã hội dân sự vào cuộc. « Sống sót trở về » cung cấp các thiết bị phòng vệ như nón sắt, áo giáp, túi cứu thương, thiết bị liên lạc, ống viễn vọng hồng ngoại...và cả phương tiện sát thương như drone, xe jeep, súng máy, đạn pháo.
Từ khi thành lập đến nay, quỹ đã nhận được 341 triệu đô la, một phần ba từ các nhà hảo tâm ở nước ngoài, số còn lại từ công dân Ukraina dù thu nhập trung bình chỉ khoảng 500 đô la. Vũ khí hạng nhẹ mua được trên thị trường quốc tế nhờ các cựu chiến binh hiểu rõ nhu cầu của người lính. « Come back alive » đã cung cấp 1.200 xe jeep, mười mấy xe thiết giáp và 24.000 drone quan sát hoặc chế thành drone ném lựu đạn, thay cho đạn pháo quá thiếu thốn.
Donald Trump làm châu Âu chia rẽ
Về quan hệ giữa hai bên bờ Đại Tây Dương, Le Monde phân tích « Trump có thể làm châu Âu chia rẽ ra sao ». Thủ tướng Hungary Viktor Orban có lẽ đã bỏ túi « tấm vé » dự lễ đăng quang trong trường hợp Donald Trump đắc cử, nhưng các nhà lãnh đạo khác muốn có thời gian quan sát. Đối với Anh quốc, mối quan hệ đặc biệt lâu đời khiến thủ tướng Anh luôn là lãnh đạo đầu tiên đến thăm tân tổng thống Mỹ, nhưng bà Theresa May đã bỏ qua truyền thống này. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni được xếp vào cực hữu, có thể không ngại ngần.
Trump có lẽ không muốn tiếp các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu vì luôn ưu tiên cho quan hệ song phương. Đức, Pháp có mối quan tâm riêng : thủ tướng Olaf Scholz sẽ cố gắng lập mối giao hảo, còn tổng thống Emmanuel Macron liệu có lấy lòng Donald Trump như trong nhiệm kỳ đầu vào năm 2017 ? Tuy trước đây thành công, nhưng thế giới đã thay đổi, và Trump cũng vậy. Ông Trump trong nhiệm kỳ thứ hai sẽ cứng rắn hơn, và chủ đề dễ gây bất đồng nhất - đặc biệt với Emmanuel Macron - là Ukraina.
Emmanuel Macron và giấc mộng châu Âu
Ngoài Le Monde quan tâm đến việc gia đình các con tin Israel lo sợ bị rơi vào quên lãng, việc tổng thống Pháp đọc diễn văn tại đại học Sorbonne hôm nay trong bối cảnh bầu cử Nghị viện Châu Âu sắp diễn ra, được các báo chú ý nhất. Le Figaro chạy tít « Bầu cử châu Âu : Macron vào cuộc để cứu vãn phe mình », tương tự với Libération « Macron đóng vai lính cứu hỏa ». La Croix đăng ảnh tổng thống Pháp với tít lớn « Macron và châu Âu, hồi II », nhấn mạnh, bảy năm sau bài diễn văn quan trọng về châu Âu, ông Macron quay lại Sorbonne để tạo sức nặng cho cuộc tranh luận.
La Croix nhận định « Emmanuel Macron, luật sư muôn đời về một châu Âu hùng mạnh ». Le Figaro cho rằng tổng thống sẽ nỗ lực hết mình để những ngôi sao của giấc mộng châu Âu lấp lánh trở lại, nhưng e rằng chỉ là ảo tưởng. Đối với Libération, tuy ông Macron bị chỉ trích là tranh thủ dịp này để cổ vũ cho phe mình, nhưng tất cả những người tiền nhiệm của ông đều không khác. Vấn đề là khi phải đích thân bước lên tuyến đầu, Macron cho thấy ông quá cô đơn.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký