Ý : Thế hệ mafia trí thức nhất từ trước đến nay

Courrier International tuần này dịch bài báo của tờ Romani nói về « Những mafia trí thức nhất mọi thời đại ». Nếu mafia Ý trong quá khứ quen thuộc với những từ ngữ mã hóa đầy lỗi chính tả, không học quá lớp ba, thì những thủ lãnh sừng sỏ hiện đang ngồi tù lại tìm thấy sự cứu rỗi trong văn chương

Ảnh minh họa : Tác phẩm « Những bí mật của mafia » của Philippe Di Folcio. éd. Vuibert

Bị giam giữ từ một phần tư thế kỷ, họ làm bạn với Anh em nhà Karamazov của Dostoievski, những tác phẩm của Léon Tolstoi, các nhà triết học Đức…Thế nên, những căn phòng biệt giam đã sản sinh ra một thế hệ mafia trí thức chưa từng thấy. Họ ngấu nghiến tất cả những gì in trên giấy, là độc giả trung thành của thư viện nhà tù, chăm chỉ theo các khóa học hàm thụ và thường đạt được điểm cao. Luật pháp đã đóng lại vĩnh viễn cánh cửa xà lim, nhưng lại mở ra cho họ cánh cửa của tri thức.

Chẳng hạn câu chuyện của Giuseppe Grassonelli, án chung thân vì nhiều tội sát nhân. Lần đầu đọc Chiến tranh và hòa bình không hiểu, anh ta quyết nỗ lực và sau 15 năm biệt giam đã có bằng cử nhân văn chương, sắp tới sẽ có tấm bằng thứ hai về triết. Hay Gaspare Spatuzza, chỉ biết nguệch ngoạc chữ ký, giờ đây sách gối đầu giường là Tội ác và hình phạt, những tác phẩm triết, sách vật lý lượng tử. Tù nhân này từng giết người một cách tàn độc, nhưng nay đã trở thành một con người khác, luôn mặc đồ màu đen như nhà tu.

Tuy vậy không phải lúc nào học vấn cũng thay đổi được tính cách. Cesare Lupo, mafia ở Brancaccio, đậu bằng cử nhân trong tù với luận văn mang tên « Trấn lột » - anh ta định ăn mừng bằng sâm banh, nhưng giám đốc trại giam chỉ cho phép dùng Coca Cola. Vấn đề là, am hiểu sâu sắc về chủ đề này, vừa hết hạn tù Lupo bị bắt trở lại vì tội…trấn lột.