Ý mở lại Liên hoan Điện ảnh Francofilm nhân Tuần lễ Pháp ngữ

Từ hôm nay 10/03 cho tới ngày 18/03/2022, Viện Pháp ở Roma tổ chức ngay tại Trung tâm Văn hóa Saint Louis liên hoan điện ảnh bao gồm 18 bộ phim đến từ các nước thành viên khối Pháp ngữ. Mang tên là Francofilm, Liên hoan Điện ảnh lần thứ 12 được mở lại đón khán giả trong tuần này tại thủ đô nước Ý sau một thời gian vắng bóng do dịch Covid-19. Vào năm trước, liên hoan Francofilm chỉ diễn ra trên mạng.

Áp phích Liên hoan Điện ảnh Pháp ngữ Francofilm 2022 do Viện Pháp ở Roma tổ chức tại Trung tâm văn hóa Saint Louis, Roma, Ý, 10-18/03/2022. © ifcinema

Được khai sinh vào năm 1945, Viện Pháp ở thành phố Roma là một cơ quan lâu đời nhằm mục đích phổ biến ngôn ngữ và văn hóa Pháp. Kể từ năm 2012, cơ quan này có tên gọi chính thức là Viện Pháp-Trung tâm Saint Louis và tổ chức từ hơn một thập niên qua một liên hoan phim khối Pháp ngữ với sự hợp tác của nhiều Đại sứ quán ở Roma cũng như sự tài trợ của Liên hoan phim khối Pháp ngữ của thành phố Namur (FIFF), hoạt động tại Bỉ từ năm 1986.

Tháng dành cho khối Pháp ngữ tại Ý

Năm nay, liên hoan Francofilm đã mời nhiều quốc gia thành viên khối Pháp ngữ gửi phim tham gia. Chương trình chiếu phim chính thức gồm 18 bộ phim truyện và tài liệu. Trong buồi lễ khai mạc (hôm 10/03) cũng như đêm bế mạc (hôm 18/03), ban tổ chức giới thiệu hai bộ phim của Canada và Pháp đã được chiếu ở rạp. Đổi lại, tuần lễ chiếu phim khối Pháp ngữ sẽ lần lượt giới thiệu 16 bộ phim chưa từng được phổ biến rộng rãi ở châu Âu.

Liên hoan điện ảnh Francofilm là một trong những sinh hoạt nổi bật của chương trình Những ngày dành cho khối Pháp ngữ tại Ý (diễn ra trong hơn 4 tuần lễ kể từ ngày 01/03 cho đến 30/03/2022), thông qua các trao đổi văn hóa, các hoạt động nghệ thuật, các cuộc hội thảo hay các buổi triển lãm chuyên đề. Đỉnh điểm chương trình này rơi vào ngày 20/03, Ngày Quốc tế Pháp ngữ, nhằm mục đích quảng bá văn hóa Pháp, dưới nhiều hình thức.

Trong số các bộ phim thu hút sự chú ý của giới phê bình Ý, có các tác phẩm đến từ Armenia, Albania, Ai Cập, Canada (Québec). Phía châu Phi và Bắc Phi có phim của các nước Côte d'Ivoire, Rwanda, Sénégal, Tunisia, Maroc. Các quốc gia châu Âu tham gia liên hoan Francofilm gồm Bỉ, Thụy Sĩ, Rumani, Bulgary, Luxembourg, Pháp. Còn từ châu Á, Việt Nam là quốc gia duy nhất trong khối Pháp ngữ có mặt nhân kỳ liên hoan Francofilm 2022.

Tất cả các bộ phim được chiếu tại liên hoan đều có phụ đề tiếng Ý, tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, trong trường hợp tác phẩm được quay bằng ngôn ngữ gốc hay tiếng mẹ đẻ của nhà đạo diễn. Các phim đến từ các nước Rumani, Bulgary, Armenia, Albania, Ai Cập hay Việt Nam đều được kèm theo phụ đề.

16 tác phẩm điện ảnh, 16 quốc gia liên kết

Nhân liên hoan Francofilm 2022, toàn bộ các suất chiếu đều được tổ chức tại Viện Pháp-Trung tâm văn hóa Saint Louis, khán giả vào cửa  miễn phí. Tuy nước Ý đã giảm thiểu các quy định phòng dịch, nhưng khán giả vẫn nên đeo khẩu trang và nên đặt chỗ trước, nhất là các suất phim chiếu trong những ngày cuối tuần có nhiều khả năng thu hút đông đảo người đi xem phim hơn.

Được khai mạc vào lúc 8 giờ tối thứ Năm 10/03/2022, liên hoan Francofilm lần thứ 12 phản ánh khá nhiều thực trạng xã hội, như thể các đạo diễn thử bắt mạch cái thế giới mà họ đang sống. Phim ''La Mif'' của đạo diễn Thụy Sĩ Frédéric Bailif, dù có tựa đề tiếng lóng có nghĩa là ''Gia đình'', nhưng thật ra nói về những quan hệ thân thiết mà một nhóm bạn trẻ tự tạo ra cho mình. Đôi khi, tình bạn còn mạnh hơn cả quan hệ ruột thịt, huyết thống đối với những kẻ không còn nơi nương tựa hay đã mất gia đình.

Tuy không hẹn, nhưng ''Casablanca Beats'' của đạo diễn người Maroc Nabil Ayouch khai thác cùng một chủ đề về tuổi trẻ. Một nhóm thanh thiếu niên sống ở phố Sidi Moumen tại Casablanca tìm thấy trong văn hóa hip-hop và âm nhạc thành thị cách thể hiện bản thân, dùng sáng tác nhạc rap để thoát khỏi những ràng buộc gia đình, nề nếp truyền thống. Cả hai bộ phim này đều đã gây tiếng vang lớn nhân các kỳ liên hoan phim quốc tế Berlin và Cannes năm 2021, nhờ đem lại một nhãn quan tích cực về giới trẻ thời nay, họ sống ở nhiều phương trời khác nhau nhưng đôi khi lại có cùng một khát vọng, hoài bão.

Những câu chuyện gia đình phản ánh thực trạng xã hội

Phim "Io Sto Bene" (Ta vẫn bình an) của đạo diễn Luxembourg Donato Rotunno hay là phim ''Fragile'' (Mong manh) của đạo diễn Ai Cập Ahmed Rashwan là hai cách nhìn về cùng một chủ đề : khát vọng đổi đời và thân phận người nhập cư. Thông qua những hoàn cảnh gia đình, sự truyền nối của các câu chuyện kể, âm vang thế hệ xưa bỗng vọng lại tận thời nay. Bức tranh thực tế đôi khi rất ảm đạm chứ không có nhiều màu sắc tươi sáng. Trong tâm trí của những người muốn đổi đời, họ thường hay nuôi dưỡng nhiều hình ảnh lý tưởng, mà lại quên chuẩn bị tinh thần về những gì họ phải chấp nhận hy sinh hay đánh mất.

Về phía phim Việt Nam, tác phẩm được gửi đi tham gia liên hoan điện ảnh Francofilm năm nay là tác phẩm ''Hạnh phúc của Mẹ'' của đạo diễn Phạm Huỳnh Đông, từng đoạt nhiều giải thưởng quan trọng trong đó có danh hiệu Tác phẩm, Đạo diễn, cũng như Kịch bản xuất sắc nhất nhân lễ trao giải Cánh diều vàng tại Việt Nam hồi tháng 05/2019. Bộ phim ''Hạnh phúc của Mẹ'' kể lại câu chuyện cảm động của một người mẹ neo đơn, tìm cách giúp đứa con trai khôn lớn, trang bị cho cậu bé hành trang để có thêm nghị lực theo đuổi ước mơ của mình. 

Vì mắc chứng tự kỷ bẩm sinh, cậu bé không thể đi học ở trường với bạn bè cùng trang lứa, mà chỉ thích xem các chương trình biểu diễn múa trên đài truyền hình. Câu chuyện càng trở nên đau lòng hơn khi người mẹ lâm bệnh ung thư. Tương lai của cậu bé sẽ ra sao khi bà mẹ ít có khả năng thoát khỏi căn bệnh hiểm nghèo ? Những tình huống cảm động trong phim này từng khiến cho nhiều khán giả Việt Nam không cầm được nước mắt.

Liên hoan Francofilm lần thứ 12 sẽ bế mạc vào hôm 18/03/2022. Trung thành với truyền thống, liên hoan đã mời một ban giám khảo để chấm thi và chọn ra các tác phẩm xuất sắc nhất. Chủ tịch ban giám khảo năm nay là nhà báo Romano Milani, tổng thư ký Hiệp hội các Nhà phê bình Điện ảnh Ý. Ngoài ra còn có các tên tuổi khác như ông Fabrizio Ferrari, giám đốc Liên hoan phim độc lập Roma (RIFF) và Alessandro del Vigna, nhà sản xuất kiêm đồng trưởng ban tổ chức liên hoan nghệ thuật tạo hình Magic Lantern Film Festival. Các thành viên ban giám khảo có đúng một tuần để bình chọn tác phẩm điện ảnh mà họ cho là xuất sắc nhất khối Pháp ngữ.