Pháp : Ngành sản xuất thịt bê dùng TikTok để thúc đẩy tiêu thụ

Trong làng ẩm thực Pháp, món ''blanquette de veau'' có lẽ là một trong những món ăn truyền thống nổi tiếng hàng đầu. Đây là món thịt bê hầm kiểu Pháp với cà rốt, tỏi tây, nấm củ. Thịt bê được ninh với một chút vang trắng rồi dùng kèm với nước sốt mịn màng (velouté), nhờ trộn kem tươi và lòng trứng nên trông mềm như nhung lụa. Do người tiêu dùng ở Pháp đang thay đổi thói quen, nên món ăn này dù có nổi tiếng nhưng lại ngày càng ít được phổ biến.

Món thịt bê hầm tại quán Benoît ở Paris, Pháp, ngày 10/11/2006. AFP - PIERRE VERDY

Theo báo Les Echos, ngành sản xuấtthịt bê ở Pháp gồm hơn 2.000 nông trại chăn nuôi, tương đương với khoảng 12.000 việc làm, thu về hàng năm hơn 400 triệu euro, trong khi doanh thu toàn ngành thịt ở Pháp đạt mức 33 ty euro mỗi năm. Tuy nhiên, ngành công nghiệp chăn nuôi đang tìm cách phục hồi mức tiêu thụ thịt bê, vốn đã giảm hơn 5% trong năm qua. Đà giảm tuy chậm nhưng lại diễn ra trong vài năm liền, khiến cho các nhà chăn nuôi thêm lo lắng.

Thịt bê hầm : Món ngon như bà nấu ở nhà

Nhằm thúc đẩy trở lại mức tiêu thụ, ngành chăn nuôi muốn tung ra một chiến dịch thông tin trên Instagram và TikTok. Những bà cụ ngoài 80 tuổi nhưng lại có ảnh hưởng lớn trên các mạng xã hội. Điển hình là Mamie Andrée (84 tuổi) với gần một triệu người theo dõi trên mạng TikTok sẽ chia sẻ với giới hâm mộ những công thức nấu ăn truyền thống theo bí quyết của mình.

Theo liên đoàn quốc gia ngành chăn nuôi thịt bê (INTERBEV), chiến dịch thông tin này dự trù được tiến hành trong hai đợt. Đợt đầu tiên diễn ra trên các mạng xã hội, đợt thứ nhì vào đầu tháng 02/2024 với việc tổ chức trong vòng một tháng nhiều sự kiện ngay tại các cửa hàng thực phẩm, các tiệm thịt hay các siêu thị, nơi tổ chức sinh hoạt cũng tạo thêm cơ hội cho người tiêu dùng nếm thử các món ăn ngay tại chỗ. 

Dựa vào tâm lý không chi ngon bằng các món bà nấu, chiến dịch này đặt mục tiêu thu hút sự chú ý của người tiêu dùng nhờ vào các công thức chế biến những món ăn truyền thống của thế hệ ông bà, nội cũng như ngoại. Trong thực đơn, có món blanquette de veau, thịt bê đút lò nướng hoặc thịt bê hầm đậu hà lan, chưa kể đến món bê viên (giống như loại thịt bò viên hầm sốt cà chua ''kefta'' của ẩm thục Liban, ''kofta'' của người Ấn hay ''meatball'' của người Anh, Mỹ), nhưng tất cả được nấu theo phong cách riêng của các bà cụ. Đỉnh điểm của chiến dịch quảng cáo này là vào ngày 03/03/2024. Ngày thứ ba của tháng Ba được nước Pháp chọn làm Fête des grand-mères : ngày Lễ của Bà (nội cũng như ngoại). 

Hơn 2.000 nhà nuôi bê lấy thịt hy vọng rằng mạng TikTok đủ sức ảnh hưởng để thuyết phục người tiêu dùng. Về mặt giá cả, thịt bê đắt hơn so với các loại thịt khác, và nói chung là không có mặt trong những món được giới trẻ thời nay yêu chuộng, tiêu biểu nhất là các loại steak (thịt bò nướng) và burgers (bánh mì kẹp thịt bằm). 

Dù muốn hay không, thói quen của người tiêu dùng đang thay đổi. Theo báo Les Echos, lượng tiêu thụ giảm đầu tiên hết là do vấn đề giá cả. Trong năm 2023, tỷ lệ lạm phát đã khiến cho giá thịt bê tăng thêm, giá trung bình là khoảng 17,5 euro/kg, tức tăng 6% so với năm trước.

Theo ông Gilles Gauthier, chủ tịch của nghiệp đoàn Interveaux, tập hợp các nhà chăn nuôi ở vùng Maine et Loire, một nguyên nhân khác nữa nhưng quan trọng không kém, là xu hướng bớt ăn thịt trong các hộ gia đình. Sự thay đổi này khiến cho người tiêu dùng ít mua thịt bê hơn. Các hàng quán cũng dần ít phục vụ món này, do giá thành hơi cao cho nên nhiều tiệm ăn đưa vào thực đơn món ''blanquette de dinde'', cũng là thịt trắng nhưng dùng gà tây thay thế cho bê.

Về mặt tiêu thụ, nước Pháp vẫn đứng đầu châu Âu. Tuy nhiên, theo ông Laurent Boisset, chủ tịch liên đoàn quốc gia INTERBEV, giới trẻ ở lứa tuổi 25-30 ngày càng ít ăn thịt bê, và thế hệ của burgers thường quen dùng các món thịt bò. Chiến dịch thông tin trên mạng xã hội chủ yếu nhắm vào đối tượng khách hàng này. 

Số các nhà nuôi bê giảm 7% tại Pháp

Nhìn xa hơn nữa, chiến dịch thông tin cũng nhằm mục đích ngăn chặn đà sụt giảm về mặt sản lượng. Theo ông Gilles Gauthier, nước Pháp đứng hạng nhì trên thế giới (sau Hà Lan) trong việc chăn nuôi sản xuất, với hơn một triệu con bê mỗi năm. Tại Hà Lan, lượng thịt sản xuất trong thời gian qua đã có dấu hiệu giảm xuống. Nước Pháp cũng bắt đầu bị tác động. Số các nhà nuôi bê đã giảm khoảng 7% trong năm 2023, đa số đều chuyển sang các ngành chăn nuôi khác, vì trong mắt họ, nuôi bê lấy thịt ít khi nào có lời. 

Các nhà chăn nuôi hay kinh doanh nông thực phẩm mới vào nghề, ít có đủ khả năng vay tiền, để có thể chi vào các dự án đầu tư. Trong các nông trại, các cơ sở chăn nuôi bê đôi khi đòi hỏi hơn 450.000 euro chi phí và điều đó khiến giới nông dân trẻ tuổi dễ nản chí. Tiền lương chưa chắc đủ sống, trong khi lạm phát khiến cho chi phí sản xuất tăng vọt, điều đó khiến cho nhiều nông dân trẻ tuổi khởi nghiệp, ít khi nào chọn nghề nuôi bê, một công việc mà theo họ ít có tương lai. Vì thế cho nên theo Nghiệp đoàn quốc gia, thúc đẩy mức tiêu thụ thịt bê cũng là duy trì công ăn việc làm trong ngành này. 

Theo các cuộc thăm dò dư luận gần đây do công ty Opinion Way thực hiện, truyền thống ẩm thực cũng như ngôn ngữ tiếng Pháp. vẫn là những yếu tố hàng đầu khi nhắc tới di sản văn hóa. Việc duy trì những món ăn truyền thống là điều cần thiết đối với 91% người Pháp được hỏi ý kiến. Cứ trên 10 người Pháp, có đến 8 học nấu ăn từ gia đình (83%), rồi sau đó mới đến các sách dạy nấu ăn. Về những công thức nấu ăn gia truyền, giới trẻ ở Pháp thường hay nhắc đến vai trò quan trọng của ông bà. Có lẽ cũng vì trong các món ăn truyền thống (kể cả món blanquette de veau) đa phần là các món bình dân thịnh hành cách đây hơn 7 thập niên, tức là thế hệ ông bà, hơn là thế hệ cha mẹ.