100 năm ngày thành lập hiệu rượu vang Pháp Mercurey

Nổi tiếng là một trong những loại rượu vang hảo hạng của Pháp, kể cả vang đỏ và vang trắng, Mercurey trước hết là một địa danh, Nằm ở vùng Bourgogne (Burgundy), miền đông nước Pháp, ngôi làng này có truyền thống trồng nho để làm rượu từ lâu đời. Thế nhưng, theo báo Le Figaro, nhãn hiệu Mercurey chỉ chính thức được khai sinh cách nay vừa đúng một thế kỷ.

Các chai rượu vang Mercurey của một số nhà sản xuất. © https://commons.wikimedia.org/wiki/Mpmpmp

Hiệu rượu vang Mercurey đã ra đời trong bối cảnh nào? Theo nhật báo Le Figaro, mọi chuyện bắt đầu vào năm 1923 với một vụ kiện tụng do có tranh chấp thương hiệu kinh doanh. Vụ xử tại tòa án thành phố Chalon sur Saône đã thu hút sự chú ý của công luận thời bấy giờ. Lần đầu tiên trong ngành rượu vang Pháp, hai nhà sản xuất rượu Edouard de Suremain và Antoine Rousseau de Saint-Martin sous Montaigu đã khởi kiện nhiều nhà trồng nho láng giềng đã lạm dụng danh hiệu Mercurey. Thật vậy, lúc bấy giờ một số nhà trồng nho ở các địa phương Rully và Givry đã kinh doanh các chai rượu của họ dưới nhãn hiệu ''Mercurey'', do có tiếng là rượu vang cao cấp cho nên họ đã thu được nhiều lợi nhuận hơn.

1923 : Mercurey thành danh sau khi thắng kiện vụ tranh chấp

Vào thời ấy, khái niệm ''bảo đảm nguồn gốc'' sản phẩm chỉ mới ở giai đoạn sơ khai và mãi đến năm 1935, khi Viện Quốc gia Kiểm nguồn và Chất lượng (INAO) được thành lập, thì lúc ấy danh hiệu AOC (Appellation d'Origine Contrôlée) mới được cho ra đời. Danh hiệu này được dùng để chỉ các tiêu chuẩn sản xuất rượu vang tại Pháp từ đầu nguồn cho tới cuối nguồn, bảo đảm xuất xứ của sản phẩm, quy định các tiêu chuẩn tùy theo chất lượng sản phẩm, công nhận đâu là đặc sản của từng vùng miền. Một khi thắng kiện, các nhà sản xuất Mercurey đã tạo ra tiền lệ cho nhiều loại rượu khác. Còn ''thương hiệu'' rượu vang Mercurey chính thức ra đời năm 1923 và được công nhận như một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng Bourgogne.

Do không thể nào trồng nho tại các nơi khác để làm rượu Mercurey, cho nên từ đời này qua đời nọ, ngôi làng vẫn giữ nguyên diện tích canh tác cũng như sản lượng rượu vang, duy trì uy tín và thương hiệu. Theo Le Figaro, Mercurey hiện khai thác nho trên khoảng 650 hécta, chủ yếu giống pinot noir (85%) và chardonnay (15%) ở hai xã Mercurey và Saint-Martin sous Montaigu. Uy tín của Mercury (cũng như hiệu Gevrey Chambertin vùng Côte de Nuits) có từ thế kỷ thứ IX, được xếp vào hàng rượu vang thượng hạng của vùng Bourgogne. Do lượng sản xuất không dồi dào bằng vang Bordeaux, cho nên giá trung bình hiện thời của một chai rượu Mercurey là 27 euro, tức cao từ gấp hai đến gấp ba lần loại vang Bordeaux loại ngon.

Theo tạp chí chuyên về rượu vang Pháp La Revue du Vin de France (LRVF), vào thời Cổ đại, chính người La Mã đã đem truyền thống trồng nho làm rượu vào vùng Bourgogne. Một ngôi đền thờ thần La Mã Mercury (trong huyền thoại Hy Lạp còn gọi là thần Hermès) được xây dựng gần thị trấn Chalon. Ngôi làng Mercurey được đặt tên theo đền thờ này. Các vườn nho Mercurey đã bắt đầu phát triển vào thời Trung cổ, hầu như cùng thời với lâu đài Château de Montaigu (được xây vào khoảng những năm 950). 

Vào năm 1371, Công tước vùng Bourgogne (Burgundy) đặt mua nhiều thùng rượu từ lâu đài Montaigu. Khoảng một thập niên sau, từ năm 1385 đến năm 1405, rượu vang Mercurey được đưa vào danh sách các loại thức uống ngon dùng để phục vụ Công tước vùng Bourgogne, và cũng từ đó trỏ nên nổi tiếng trong giới hoàng thân quý tộc. Vào đầu thế kỷ XV, ngàh kinh doanh rượu vang Mercurey phát triển vượt bực. Các nhà trồng nho càng cẩn thận trong việc chọn giống và càng chu đáo trong quá trình sản xuất Mercurey. Đến năm 1477, các vườn nho Mercurey được sáp nhập vào lãnh thổ Pháp theo chỉ dụ của vua Louis XI.

Truyền thống làm rượu vang Bourgogne phát triển vào thời Trung Cổ

Theo tạp chí La Revue du Vin de France, cũng như vùng Côte de Nuits là chiếc nôi của 24 hiệu rượu vang hảo hạng (thuộc bậc nhất Grand Cru và bậc nhì là Premier Cru), Mercurey cũng là nơi có truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời, được giới chuyên ngành đánh giá cao nhờ những chai vang đỏ và vang trắng có chất lượng đều đặn. Sản lượng của Mercurey lúc nào cũng khá hạn chế, mặt hàng tuy chưa phải là thuộc ''hàng hiếm'' nhưng ít có bao giờ bán giảm giá, ngay cả trong các kỳ tổ chức hội chợ rượu vang.

Nằm gần lưu vực sông Saône cách thành phố Dijon khoảng 60 cây số về phía nam, làng Mercurey từ lâu góp phần tạo thêm uy tín và sự thịnh vượng của vùng Bougogne. Cung điện của các Công tước vùng Bougogne (Palais des Ducs de Bourgogne) ở trung tâm thành phố Dijon, có dành một gian phòng để nói đến tầm quan trọng của các vùng sản xuất rượu nho, trong đó có làng Mercury tuy chỉ có khoảng 1.200 dân,  nhưng mức đóng góp về xuất khẩu lại rất lớn.

Đọc thêm : Montpellier, điểm đến mới trên các Con đường rượu vang Pháp

Tuy chỉ chính thức được thành lập cách nay 100 năm, nhưng Mercurey cùng với nhiều hiệu vang khác ở vùng Bourgogne như Gevrey Chambertin (Côte de Nuits) hay Chassagne Montrachet (Côte de Beaune) đều có nhiều thế kỷ tuổi đời. Rượu vang Mercurey (loại vang đỏ) nổi tiếng nhờ có hương vị tinh tế phức hợp, hoà quyện hương gỗ mộc với vị hoa quả chủ yếu là các loại quả mọng đỏ, dâu tây và trái anh đào.

Theo đánh giá của tạp chí LRVF, rượu vang Mercurey chủ yếu được chế biến từ giống nho pinot noir, hương vị đậm đà nhưng vẫn mềm mại do có ít chất tannin (vị đăng đắng chan chát), khi uống vào, rượu có những nốt đầu thanh tao mà đầy đặn và dư vị kéo dài với những nốt cuối khá đậm nồng. Nhờ những đặc điểm ấy, Mercurey trở nên khá dễ uống và dễ kết hợp với nhiều món ăn khác nhau. Thích hợp nhất vẫn là các món thịt đỏ kể cả thịt cừu non hay mề vịt, thịt trắng thì nên dùng kèm với món sườn nướng hay thịt gia cầm, ăn với phô mai thì nên dùng với Charolais hay Soumaintrain (đặc sản vùng Bourgogne) chứ không nên dùng với Brie hay Camembert. Rượu vang Mercurey có cả đỏ lẫn trắng nhưng cả hai loại chủ yếu được dùng kèm với các món chính. Khi dùng các món tráng miệng, thực khách Pháp lại thiên về vang trắng Chablis hoặc Crémant de Bourgogne (rượu sủi bọt vùng Bourgogne). Tuy chất lượng có thể chưa bằng Champagne, nhưng vùng Bourgogne cũng như vùng Alsace đều đã cố gắng rất nhiều để nâng loại rượu crémant lên một tầm cao mới.