Bảo tàng Jean Cocteau tại thành phố Menton

Bảo tàng Jean Cocteau tại thị trấn Menton miền nam nước Pháp vừa mở cửa. Ban tổ chức chọn đưa vào cuộc triển làm đầu tiên khoảng 250 tác phẩm của nhà văn và cũng là họa sĩ Jean Cocteau (1889-1963) để đưa khách tham quan "dạo bước " qua cuộc đời vô vùng phong phú và cô đọng trên phương diện nghệ thuật của một nghệ sĩ đa tài.

Áp phích Bảo tàng Cocteau tại Menton DR

Jean Cocteau sinh năm 1889 tại Maisons-Lafitte, ngoại ô Paris. Mất ngày 11 tháng 10 năm 1963 vài giờ sau khi hay tin nữ nghệ sĩ Edith Piaf qua đời. Ông cho ra đời tập thơ đầu tay La Lampe d'Aladin- Aladin và cây đèn thần- năm 20 tuổi trước khi soạn kịch, viết tiểu thuyết, phê bình văn học, soạn nhạc, vẽ tranh và nhất là dấn thân vào nghệ thuật thứ bảy.

Về đời sống riêng tư, các cuộc tình trai của Jean Cocteau ở vào đầu thế kỷ trước đã gây rất nhiều tai tiếng. Cả Paris đều biết chuyện tình của ông với nhà văn nổi tiếng Raymond Radiguet. Nhiều năm sau cái chết của Radiguet, năm 1923, Cocteau vào cuối thập niên 1930 đã gặp và yêu say đắm nam tài từ điện ảnh Pháp Jean Marais. Cocteau đã soạn kịch bản và dựng hai bộ phim để đời là Giai Nhân và Ác Quỷ, La Belle et la Bête và Orphée cho người tình là Jean Marais.

Cách nay đã hơn 5 năm nhà tỷ phú người Mỹ, Severin Wunderman đã hiến tặng cho thị trấn Menton 1 800 tác phẩm nghệ thuật mà trong đó có hơn 900 bức họa của tác giả Jean Cocteau. Để đổi lại bà Wunderman yêu cầu chính quyền địa phương lập ra một khu bảo tàng dành riêng để trưng bày những bức họa của người nghệ sĩ đa tài này.

Điều trớ trêu là sinh thời, Jean Cocteau không mấy có thiện cảm với các viện bảo tàng, vì theo ông, viện bảo tàng là một cái gì khủng khiếp, nó giết chết sức sống của những tác phẩm nghệ thuật.

Ước mơ xây dựng viện bảo tàng lớn nhất để vinh danh một "nhà mỹ học và cũng là một gương mặt độc đáo trong làng nghệ thuật của thế giới đầu thế kỷ XX" đã được thực thiện. Bảo tàng Menton được xem là nơi lưu trữ những bộ sưu tập quý giá nhất và đồ sộ nhất của tác giả Jean Cocteau mà công chúng có thể vào xem. Những bộ sưu tập đó bao gồm nào là những bức ký họa, chân dung, hý họa .... tranh, đồ gốm, sách, bản thảo, ảnh do chính Cocteau hay những người bạn của ông sáng tác. Trong số những người bạn nghệ sĩ đó phải kể đến các tên tuổi như Picasso, Modigliani hay De Chirico ...

Nói đến Jean Cocteau, người ta nghĩ ngay đến một nhà văn, một nhà thơ hay một nhà soạn kịch, nhưng ít ai biết rõ về tài nghệ của ông trong lĩnh vực hội họa. Phải đợi đến cuộc triển lãm năm 2003 tại trung tâm văn hóa Georges Pompidou- Paris, những bức họa của Cocteau mới bắt đầu thu hút chú ý.

Không phải tình cờ mà nhà tỷ phú người Mỹ Wundeman đã tặng cho Menton di sản quý báu này. Năm 1923 sau cái chết đột ngột của nhà văn Raymond Radiguet, mối tình đầu của Cocteau, ông đã từ bỏ Kinh đô ánh sáng để về sống ở vùng Côte d'Azur. Chính xác hơn là tại thị trấn Villefrranceh sur Mer, cách Menton chưa đầy 30 km. Tại đây ông đã bắt đầu làm bạn với "bàn đèn" và thực hiện 31 bức chân dung tự họa.

Bút pháp của Cocteau khi đó toát ra tất cả nối đau khổ tột cùng. Cũng tại vùng Côte d'Azur, Cocteau đã dành rất nhiều thời gian để tự soi bóng mình trong gương, như nhân vật thần thoại Hy Lạp, Orphée khi xuống gặp Diêm Vương để đem người vợ yêu Eurydice trở về trần thế.

Năm 1956, Menton đã nhờ Jean Cocteau trang trí cho đại sảnh của tòa thị chính và một lần nữa nghệ sĩ Cocteau đã chọn chủ đề là huyền thoại Orphée. Để đáp lại ân tình mà Jean Cocteau dành cho thành phố nhỏ ven biển này, Menton đã tặng cho ông một địa điểm để lưu trữ tất cả những sáng tấc của ông tại vùng Địa Trung Hải. Cocteau đã bỏ ra ba năm để thực hiện không gian triển lãm đầu tiên của mình ở miền nam nước Pháp. Nhưng ông đã qua đời ba năm trước khi không gian Cocteau được hoàn tất.