L'Iris blanc : Tập truyện tranh mới của Astérix ra mắt độc giả

Cứ hai năm một lần, giới ghiền đọc truyện tranh lại háo hức khám phá cuốn truyện tranh nói về các chuyến phiêu lưu của anh hùng gô loa Astérix. Đây là tập thứ 40 trong loạt truyện Astérix, vừa được phát hành hôm 26/10/2023.  Theo báo Le Monde, nhóm nghệ sĩ lần đầu tiên hợp tác với nhau gồm tác giả Fabrice Caro người soạn kịch bản và họa sĩ Didier Conrad, đặc trách phần minh họa.

Nhà thiết kế và nhà văn người Pháp Fabrice Caro cầm bức vẽ nhân vật truyện tranh Asterix trong buổi chụp tại Hachette Livre ở Vanves, Pháp, ngày 24/10/2023. AFP - JOEL SAGET

Mang tựa đề ''L'Iris blanc'' (Hoa diên vĩ trắng), cuốn truyện tranh dày 48 trang được đặt theo tên của một môn phái mới chuyên giảng dạy về ''tư duy tích cực'' và phát triển nhận thức cá nhân trong cuộc sống. Trường phái tâm lý học này thịnh hành tại kinh thành La Mã (Roma) và thị trấn Lutetia (tiền thân của Paris). 

Trung thành với phong cách của hai tác giả René Goscinny (1926-1977) và Albert Uderzo (1927-2020), từng khai sinh nhân vật truyện tranh nổi tiếng của Pháp Astérix, không kém gì phóng viên Tintin của danh họa người Bỉ Hergé, nhóm sáng tác Fabrice Caro (nghệ danh là FabCaro) và Didier Conrad tập trung vào cốt truyệnvà tâm lý các nhân vật. Tính trào phúng xã hội từ trước đến nay luôn là sợi chỉ đỏ của các tập truyện Astérix. 

Phản ánh nhiều vấn đề xã hội dưới góc nhìn hài hước 

Lần này, nét hóm hỉnh khôi hài nhưng không kém phần châm biếm mỉa mai tràn ngập các khung hình, cho nên được tờ báo Le Monde đánh giá là một trong những cuốn truyện hay nhất kể từ khi bộ truyện  tranh Astérix được tái khởi động vào năm 2013, tức cách đây đúng 10 năm. Hai người con thừa kế là Anne Goscinny và Sylvie Uderzo, đã lập ra nhà xuất bản Albert-René (gồm hai tên tác giả ghép lại) đã chọn các họa sĩ sau này có đủ tài năng để làm sống lại di sản của hai sáng lập bộ truyện Pháp René Goscinny và Albert Uderzo. Nhà xuất bản Albert-René hiện là một chi nhánh của tập đoàn sản xuát và phân phối sách Hachette Livre. 

Nhóm tác giả mới FabCaro và Didier Conrad dựng kịch bản xung quanh nhân vật phản diện là thầy thuốc ''Vicévertus''. Vị ''bác sĩ'' quân y này có đặc điểm là quan tâm đến triết học và tâm linh huyền bí. Ông là gương mặt dẫn đầu trường phái ''L'Iris blanc'' (Hoa diên vĩ trắng). Sau một loạt vụ binh biến khiến cho tinh thần chiến đấu của đội quân La Mã bị hao mòn, cho nên ngày càng có nhiều binh lính đào ngũ, hoàng đế César muốn giao nhiệm vụ cho bác sĩ ''Vicévertus'', dùng phương pháp mới hầu tìm cách ''thuần phục'' Astérix và các đồng hương trong ngôi làng Gô Loa (Gaulois). Nếu thành công, phương pháp này sau đó sẽ được áp dụng cho toàn bộ binh đoàn La Mã. 

Theo báo Le Monde, rõ ràng nhóm tác giả đã tìm thấy nơi môn phái huấn luyện và tư vấn về đời sống (life coaching) cũng như bộ môn phát triển nhận thức và kỹ năng của bản thân (personal development) một đề tài xã hội dễ tạo ra những tình huống ngược đời, nhưng cũng vì vậy đáng để chế giễu, chọc cười, tuy không quá đà nhưng vẫn khiến cho độc giả khoái trá. 

Môn phát triển nhận thức bản thân đang là trào lưu thời thượng, nhưng trong mắt các tác giả, lại chẳng khác gì một trò lừa đảo ''hiện đại'', tán tỉnh ru ngủ bằng những lời lẽ khuôn sáo, ngọt ngào. Trong truyện, người La Mã cũng như người Gô Loa đều chuyển sang lối suy nghĩ tích cực, họ thường xuyên tập thể dục, học cách ăn chay với nhiều đậu và hạt, mỗi ngày dùng 5 loại trái cây để gìn giữ sức khỏe, ăn ngủ đủ giấc hầu duy trì sắc xuân tuổi trẻ. Đằng sau những ngôn từ hoa mĩ, lời gọt giũa, câu trau chuốt vẫn thấp thoáng bao tính toán của hoàng đế La Mã muốn chinh phục ngôi làng Gô Loa, nhân vật Astérix dĩ nhiên đi tìm cách phá vỡ âm mưu, vạch trần sự thật. 

Từ cách chơi chữ cho đến cách vẽ biếm họa một số nhân vật như bác sĩ Vicévertus có nét gần giống với tác giả Bernard-Henri Levy, hay nhân vật cho thuê xe trottinette lại giống hệt nam diễn viên Vincent Lacoste, tạo ra những cảnh buồn cười nhờ khai thác tính lệch thời gian… nhóm tác giả áp dụng khá đầy đủ các ''tuyệt chiêu'' của hai nhà sáng lập bộ truyện. Tuy chưa hẳn là một ''công thức'' làm sẵn, những việc pha chế dung hòa các yếu tố khổng thể thiếu này lại có tác dụng của ''liều thuốc thần kỳ'' giúp cho nhân vật Astérix thêm sức mạnh vô song, trăm trận trăm thắng.

393 triệu album Astérix được bán trên toàn thế giới 

Vào năm 1959, ngay từ khi bắt đầu chuyến phiêu lưu của mình, anh hùng Astérix là tuýp nhân vật phổ quát, nhắm đến tất cả các thành phần độc giả ở mọi lứa tuổi. Bạn đọc nhỏ tuổi sẽ cười khúc khích trước những cú đánh thần tốc của Astérix và Obélix, một mình chọi lại cả một binh đoàn La Mã, trong khi người đọc lớn tuổi lại mỉm cười khoái chí trước những ngụ ý hay ám chỉ, được tìm thấy trong truyện tranh nhưng lại phản ánh bao thực trạng xã hội. Công thức ấy giúp cho bộ truyện Astérix thành công vượt bực, tính đến nay đã bán được hơn 393 triệu album (theo báo Les Échos) trên toàn thế giới. 

Theo đánh giá của Le Monde, quyển thứ 40 trong bộ truyện Astérix thành công trong cả hai phương diện kịch bản và cách vẽ. Điểm yêu duy nhất nằm ở chỗ, cốt truyện ''L'Iris blanc'' lại có nhiều đoạn gợi hứng từ tập truyện ''La Zizanie'' (Bất hòa), một trong những quyển truyện Astérix được cho là hay nhất, xuất bản vào năm 1970. Quyển này kể lại câu chuyện của sứ giả Tullius Détritus, được hoàng đế César phái sang xứ Gaule, gieo rắc sự bất hòa trong lòng dân khiến cho ngôi làng của người Gô Loa mất đi tình đoàn kết. Nhưng rốt cuộc, Asstérix vẫn phá vỡ được âm mưu ''chia để trị'' của đế chế La Mã. 

Khi phát hành ''L'Iris blanc'', tập đoàn Hachette Livre dự kiến sẽ đạt tới mức 2,5 triệu bản trên thị trường Pháp, trong đó có 2 triệu bản được bán trong tuần lễ đầu tiên. Ngoài ra, còn có khoảng 2 triệu bản tại Đức và 2 triệu rưỡi bản dịch tại một số quốc gia khác. Ngay từ lần xuất bản đầu tiên, Hachette Livre đã phân phối tổng cộng 7 triệu rưỡi quyển truyện trên toàn thế giới. Nếu thành công lớn, truyện được tái bản nhân mùa lễ cuối năm. Điều đó cho thấy sự hưởng ứng của độc giả nói chung đối với nhân vật Astérix. Cứ hai năm một lần, dường như độc giả lúc nào cũng không trễ hẹn nhân dịp phát hành các tập truyện mới của Asterix. Có lẽ cũng vì đa số bạn đọc đều biết rằng, tác phẩm có thể giúp đầu óc họ thêm thư giãn, nụ cười chẳng khác gì một liều ''thuốc bổ'', làm cho cuộc sống thêm nhẹ nhàng thanh thản, mà không cần phải nhờ đến chuyên gia tư vấn, dù họ có lời khuyên ''ngàn vàng''.